Τρίκαλα Άγιοι Απόστολοι Καρυές Λογγάκι Περδικορράχη Ριζαρειό Σωτήρα Φλαμούλι Ελάτη Άγιος Γεώργιος Βλατανέοι Βλάχα Λιπιότα Ξυλοχώρι Άγιος Νικόλαος Αθαμανία Βροντερό Γαρδίκι Παλαιοχώρι Δέση Βακάρι Φορτώσι Δροσοχώρι Καλόγηροι Νεραϊδοχώρι Περτούλι Πύρρα Βασιλική Άγιοι Θεόδωροι Θεόπετρα Περιστέρα Λυγαριά Γόμφοι Δροσερόν Μουριά Παλαιομονάστηρο Πηγή Μεγαλοχώρι Λόγγος Πατουλιά Χρυσαυγή Καλαμπάκα Αγία Παρασκευή Βιτουμάς Αύρα Νέα Ζωή Βλαχάβα Διάβα Κορομηλιά Καστράκι Κρύα Βρύση Τριφύλλια Μεγάλη Κερασέα Μουργκάνη Ορθοβούνι Σαρακήνα Βαλτινό Δενδροχώρι Εξάλοφος Ματσουκιώτικα Κάτω Ελάτη Αμμουδιά Μέλιγος Μεσιακά Φωτάδα Καστανιά Μηλότοπος Αμάραντο Ελάφι Αμπελοχώρι Καλομοίρα Ματονέρι Κλεινό Αμπέλια Μπάσια Χρύσινο Αηδόνα Γλυκομηλιά Καλογριανή Παλαιοχώρι Χρυσομηλιά Πρίνος Ανταλλάξιμα Γενέσι Γοργογύρι Δίλοφο Ξυλοπάροικο Κόρη Πρόδρομος Παναγία Κουτσούφλιανη Κορυδαλλός Μαλακάσι Πεύκη Τρυγώνα Ανάληψη Μεγάλα Καλύβια Αγία Κυριακή Γλίνος Οιχαλία Γεωργανάδες Κλοκοτός Κρήνη Πετρωτό Παλαιόπυργος Κοκκόνα Αγρελιά Αρδάνι Ζηλευτή Κουμαριά Κρηνίτσα Λιόπρασο Λαγκαδιά Ρίζωμα Ελληνόκαστρο Πλάτανος Ράξα Χαϊδεμένη Σπαθάδες Άγιος Νικόλαος Ταξιάρχες Νομή Πετρόπορος Σερβωτά Φανερωμένη Φήκη Δροσοπηγή Ελευθεροχώρι Παραπόταμος Βαλαμάνδρι Λιλή Πιάλεια Φιλύρα Πύλη Άγιος Βησσαρίων Άγιος Προκόπιος Κοτρώνιον Λογγιές Κάτω Παλαιοκαρυά Άνω Παλαιοκαρυά Μέση Παλαιοκαρυά Πετροχώρι Ροποτό Άγιος Δημήτριος Άγιος Ιωάννης Λογγιές Παναγία Πολυθέα Τσεκούρα Στουρναραίικα Άγιος Κωνσταντίνος Ισιώματα Καλλιθέα Καρυές Καστανιά Παλαιοχώρι Ψάρρο Βαθύρρευμα Βαλκάνο Ζωγραφαίικα Παναγιωταίικα Λιβαδοχώρι Μεσοχώρα Εξοχή Σπίτια Μοσχόφυτο Λεπτοκαρυά Ορεινή Πλατανάκια [ 47 ] Νέα Πεύκη Παράμερο Πολυνέρι Παναγία Κονισκός Καλοχώρι Γερακάρι Καλλιθέα Λογγά Μαυρέλι Αχελινάδα Φλαμπουρέσι Αγία Τριάδα Φωτεινό Κεφαλόβρυσο Διαλεκτό Διπόταμος Ρόγκια Μέγα Κεφαλόβρυσο Μεγάρχη Καλονέρι Ουρανός Φαρκαδών Αχλαδοχώρι Γριζάνο Διάσελλο Ζάρκος Κεραμίδι Παναγίτσα Πηνειάς Ασπροκκλησιά Κερασούλα Ψήλωμα Αγιόφυλλο Αγναντιά Σταγιάδες Αχλαδέα Θεοτόκος Γάβρος Άγιος Δημήτριος Κακοπλεύρι Ξηρόκαμπος Οξύνεια Μύκανη Σκεπάρι Καλλιρρόη Αγία Παρασκευή Ανθούσαν Κατάφυτo Μηλιά Κρανιά Δολιανά Κονάκια Πολυθέα Στεφάνι Χαλίκι Μυρόφυλλο Άγιος Γεώργιος Γκολφάρι Γλίστρα Καραβδαίικα Μπουρνιάς Πύργος Φτέρη Νεράιδα Λαφίνα Αρματολικό Γούρνες Γράβος Λεφαίικα Σκλήθρα Παχτούρι Αετός Κορυφή

Η εμποροπανήγυρη των Τρικάλων .

Η ετήσια εμποροπανήγυρη των Τρικάλων, είναι ένας θεσμός που αποτελεί μια ολόκληρη ιστορία για την πόλη και τον νομό των Τρικάλων.
Η σπουδαιότητα και η σημασία της υπήρξε ανέκαθεν σημαντική για την εμπορική κίνηση της περιοχής καθώς έμποροι, βιομήχανοι, βιοτέχνες και διάφοροι άλλοι επαγγελματίες, αλλά και οι παραγωγοί για μια εβδομάδα βρίσκονταν σε διαρκή κίνηση συναλλαγών, αναζωογονώντας έτσι την οικονομία της πόλης των Τρικάλων.
Η ετήσια Εμποροπανήγυρη των Τρικάλων ή αλλιώς «το Τρικαλινό Παζάρι» όπως το γνωρίζουν οι περισσότεροι, μετρά 130 χρόνια παρουσίας στην τοπική κοινωνία της πόλης, και αποτελεί, μια από τις κορυφαίες εμπορικές δραστηριότητες, με σημαντικά οφέλη για τον τόπο μας.
Η καθιέρωσή της ταυτίζεται με την απελευθέρωση της πόλης των Τρικάλων από τους Τούρκους.
Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται επιτακτική η ανάγκη για την καθιέρωση εμπορικών θεσμών, οι οποίοι έπρεπε να είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής.
Το αίτημα για την σύσταση εμπορικού θεσμού προς το υπουργείο εσωτερικών, υποστηρίχθηκε από όλους τους πολίτες και τους τοπικούς άρχοντες της εποχής, και η διεκδίκησή του πέρασε και μέσα από τον τοπικό τύπο, ο οποίος άσκησε την δική του πίεση με τα σχόλιά του.
Στην εφημερίδα «ΤΡΙΚΚΑΛΑ» της 26 Μαίου 1883 υπάρχει ένα σχετικό σχόλιο για την ανάγκη υποστήριξης της πρότασης, για τη δημιουργία εμπορικής πανήγυρης. Διαβάζουμε λοιπόν:
«Αν καλώς ενθυμούμεθα, πέρυσι οι πολίται Τρικάλων υπέγραψαν αναφοράν ήν υπέβαλον αρμοδίως εις την κυβέρνισην, εξετούμενοι ίνα δια Β. Διατάγματος καθιερωθεί μια ετήσια εμπορική πανήγυρις εν τη πόλει των Τρικάλων, κατά την θέσιν «Κουτσομύλια» ένθα και χώρος αρκετός υπάρχει και δένδρα βαθύσκια προς ανάπαυσιν των συναλλασσομένων και ύδωρ καθαρόν και διαυγές, ατυχώς όμως η αίτησις εκείνη, μη ληφθείσα υπ’ όψει ερρίφθη ίσως εις τινά κεκονιαμένην γωνίαν του υπουργείου των εσωτερικών. Φρονούμεν εντούτοις ότι  οι αρμόδιοι ώφειλον να παραστήσωσιν εις την κυβέρνησιν την ανάγκην της τοιαύτης εμπορικής πανηγύρεως εν Τρικκάλοις ουχί δε να πέμψωσι την αίτηση ξηρώς και άνευ παρατηρήσεων. Αλλ’ ότι παρέλειψαν οι αρμόδιοι, οφείλουσιν οι πολίται να πράξωσιν, εξετούμενοι δι ετέρας αναφοράς των και παριστώντες εις την κυβέρνησιν την ανάγκην της εμποροπανηγύρεως ταύτης, εκ της οποίας μεγάλως θέλει ωφεληθεί ο τόπος.»
Τρεις μήνες μετά τα νέα είναι ευχάριστα. Το υπουργείο εσωτερικών με Βασιλικό Διάταγμα εγκρίνει την σύσταση εμποροπανήγυρης στην πόλη των Τρικάλων και ο Δήμαρχος Κ. Ραδινός γνωστοποιεί αυτή την απόφαση στους Τρικαλινούς.
Στην εφημερίδα «ΤΡΙΚΚΑΛΑ» της 21-Αυγούστου -1883 στο φύλλο 6, διαβάζουμε την απόφαση του δημάρχου Κ. Ραδινού της συστάσεως αυτού του θεσμού:

Ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Ραδινός.

Η ανακοίνωση της απόφασης του δημάρχου Κ. Ραδινού για τη σύσταση εμποροπανήγυρης στην πόλη των Τρικάλων το 1883.
«ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ
ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΕΙ
Ότι διά Β. Διατάγματος της δεκάτης τρεχ. Μηνός ενεκρίθη η σύστασις εμπορικής Πανηγύρεως εν τη πόλει Τρικκάλων, αρχόμενη από της ογδόης και ληγούσης την δεκάτην πέμπτην Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Γνωστοποιούντες τούτο προς το κοινόν και τους εμπορευομένους πληροφορούμεν αυτούς ότι η Πανήγυρις αυτή άρξηται εφέτος συμφώνως προς το Β. Διάταγμα, και δύνανται οι βουλόμενοι να παρεβρεθώσι , βέβαιοι όντες, ότι θέλουσιν εύρη πάσαν ευκολίαν και ασφάλειαν, ληφθέντων προς των αναγκαίων μέτρων.
Η παρούσα δημοσιευθήσεται προσηκόντως
Εν Τρικάλοις τη 19 Αυγούστου 1883.
Ο Δήμαρχος
Κ. ΡΑΔΙΝΟΣ»
Έτσι λοιπόν στις 8 Σεπτεμβρίου 1883 διοργανώνεται για πρώτη φορά στα Κουτσομύλια η εμποροπανήγυρις των Τρικάλων».


Στην εφημερίδα «ΦΑΡΟΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ» της19 Σεπτεμβρίου 1883 διαβάζουμε το σχετικό σχόλιο:
«Η εμπορική πανήγυρις των Τρικάλων αρξάμενη την 8 Σεπτεμβρίου διήρκησε μέχρι της 15 του αυτού. Η συρροή εμπορευμάτων και ιδίως ζώων παντός ήδους και πάσης ποιότητος υπήρξε μεγάλη αλλά πωλήσεις και αγοραί δεν ανταπεκρίθησαν εις τας προσδοκίας πάντων, ένεκα ελείψεως χρημάτων, και ένεκα καταπιέσεως των ενοικιαστών του Δημοτικού φόρου διότι ενώ απεφασίσθη ήδη ότι εντός του Δήμου Τρικκαίων δεν ζητείται φόρος, οι ενοικιασταί διασπειραμένοι εις τα χωρία αναγκάζουσι τας ελθούσας εκ του ασπροποτάμου οικογενείας, ν’ ανοίξωσι τα φορέματά των και να φορολογώσι και αυτά τα δια την χρήσιν των φορέματα και στροσίδια και σκεπάσματα Θαυμάζομεν πως η δημοτική και διοικητική αρχή ανέχονται τας τοιαύτας παρανομίας».
Έτσι η εμποροπανήγυρη καθιερώνεται ως θεσμός και κάθε χρόνο διοργανώνεται με μεγαλύτερη επιτυχία.
Τον Ιούνιο του 1887 ολοκληρώνεται και λειτουργεί ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος από Βόλο μέχρι Καλαμπάκα.
Ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος, συμμετέχει και στηρίζει την καθιέρωση της εμποροπανήγυρης με τις δικές του συγκοινωνιακές υπηρεσίες και τις διάφορες προσφορές προς το επιβατικό κοινό.
Ενόψει της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων, για την προσέλκυση του επιβατικού κοινού και την αύξηση της μεταφοράς εμπορευμάτων και ζώων μειώνει τις τιμές των εισιτηρίων  των τραίνων.
Σιγά - σιγά, με την επέκταση της πόλης και την αύξηση του εμπορίου η εμποροπανήγυρη επεκτείνετε στο χώρο και ο κύριος όγκος με τις εμπορικές παράγκες γίνεται πλέον στη θέση Κουκουτζιάμι. Από τη γέφυρα μέχρι το εργοστάσιο του Κλωτσοτήρα.
Στον παλιό χώρο, όπου σήμερα είναι η κλινική του Τσαγκούλη, στήνονταν η μεγάλη σκηνή του λαϊκού θεάτρου και έπαιζαν τα γνωστά κι αγαπημένα έργα του αγροτικού κόσμου, την ξακουστή «Γκόλφω» ή τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας». Το θέατρο αυτό ονομάζονταν Τιτάνια και ήταν υπό την διεύθυνση του Γ. Παπαδοπούλου.
Για το θέατρο αυτό κάνει αναφορά και η Εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 19ης Σεπτεμβρίου 1911, σε άρθρο της με τον τίτλο «ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΞΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΝ».
Το 1918 ο υπουργός οικονομικών, Νεγραπόντης, στηρίζει την εμποροπανήγυρη με την διαταγή απαγόρευσης επίταξης ζώων.
Στην εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 4 Σεπτεμβρίου 1918 διαβάζουμε:
«Την προσεχή Τρίτην 4ην Σεπτεμβρίου έρχεται η κατ’ έτος τελούμενη εις το συνήθη τόπον μεγάλη εμπορική πανήγυρις Τρικάλων ήτις διαρκεί 8 ημέρας. Κατά τον χρόνο της πανηγύρεως σημειούται μεγάλη συναλλακτική κίνησις εις ποικιλίαν κτηνοτροφικών κλπ. εμπορευμάτων και ιδία ζώων.
Η αγοραπωλησία των ζώων προμηνύεται εκτάκτως ζωηρά διότι κατόπιν διαταγής του υπουργού των οικονομικών κ. Νεγραπόντη απηγορεύθη η επίταξις ζώων εισαγομένων εις εμποροπανήγυρεις.
Επομένως οι χωρικοί δύναται ελευθέρως να μεταφέρουσι τα ζώα των προς πώλησιν εις την εμποροπανήγυριν άνευ ουδενός φόβου επιτάξεως».
Το 1924 το Τρικαλινό Παζάρι άνοιξε τις πύλες του υποδεχόμενο τους πολυάριθμους επισκέπτες τόσο από την περιοχή Τρικάλων, όσο και από τους διπλανούς νομούς της Θεσσαλίας και η φήμη του γίνεται γνωστή στην ευρύτερη περιοχή.
Στην εφημερίδα «ΘΑΡΡΟΣ» της 1 Σεπτεμβρίου 1924 διαβάζουμε την γνωστοποίηση του Δημάρχου για την έναρξη της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων:
«Ο Δήμαρχος Τρικκαίων Γνωστοποιεί ότι Την 17ην του Μηνός Σ/μβρίου άρχεται η κατ’ έτος τελούμενη ενταύθα εμπορική πανήγυρις.
Η εμποροπανήγυρις αυτή κατά γενικήν ομολογίαν είνε μεγίστη των εν Ελλάδι τελουμένων, διότι κατ’ αυτήν γίνονται μεγάλαι συναλλαγαί και πλούσια αγορά εις διάφορα εγχώρια και Ευρωπαϊκά τρόφιμα και εμπορεύματα και προ παντός μεγάλα και μικρά ζώα όλα δε να υφ’ ημών παρεχόμενα μέσα εγγυώνται πάσαν ασφάλειαν και ευκολίαν.
Κατά ταύτην γενήσεται μεγάλη λαχειοφόρος αγορά και μουσική συναυλία υπέρ του Μουσικογυμναστικού Συλλόγου της πόλεως, ώστε και των ψυχαγωγίας αναγκαίων να μη στερηθώσιν οι πολυπληθώς συρρέοντες εξ απάσης της Ελλάδος έμποροι και επισκέπται.
Τρίκαλα 23 Αυγούστου 1924
Ο Δήμαρχος και α.α.
Α. Ιακωβάκης».

Το Τρικαλινό παζάρι στο διάβα του χρόνου δεν άφησε ασυγκίνητους και τους διάφορους καλλιτέχνες. Ζωγράφοι, ποιητές, μουσικοί, φωτογράφοι κλπ. εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν, ο καθένας με την τέχνη του, διάφορα έργα τέχνης.
Ο σπουδαίος τρικαλινός ποιητής και στιχουργός, Κώστας Βίρβος, και ο συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος έγραψαν το1974 στο έργο «Θεσσαλικός Κύκλος» ένα τραγούδι για το Τρικαλινό παζάρι, με τίτλο το «Παζάρι», σφραγίζοντας έτσι την φήμη και την αιωνιότητά του.
Από το 1980 τα εμπορεύματα αλλάζουν και την ζωαγορά αντικαθιστά η αγορά αγροτικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών ειδών.
Το 1990 η εμποροπανήγυρη απειλήθηκε να μην πραγματοποιηθεί.
Στην ανατολή του 2000 οι συνθήκες έχουν διαμορφωθεί έτσι, ώστε να επιτάσσουν ριζικές αλλαγές στη λειτουργία της Εμποροπανήγυρης. Προβλήματα χώρου, έλλειψη πάρκιν αυτοκινήτων, περιβαλλοντολογικά κ.α. επιτάσσουν την ανάγκη για αλλαγή του χώρου διεξαγωγής της.
Έτσι το 2003 η εμποροπανήγυρη αλλάζει χώρο και μεταφέρεται στις Καρυές των Τρικάλων, σε μια κατάλληλα διαμορφωμένη έκταση.