Είναι η εποχή των μεγάλων μετακινήσεων των ελληνικών φύλων από τη Μακεδονία και την Ήπειρο.Γύρω στα 1200 π.Χ. οι Βοιωτοί είχαν εγκαταλείψει την περιοχή της κεντρικής Πίνδου που κατείχαν από αιώνες και είχαν εγκατασταθεί στην Άρνη.Προς την ίδια κατεύθυνση και από την ίδια περιοχή κινήθηκαν αργότερα (1125 – 1100 π.Χ.) οι Θεσσαλοί *,που πέρασαν τον Αχελώο ανάμεσα από τα Άγραφα και το Τυμφρηστό.Εγκαταστάθηκαν στην Άρνη,ενώ οι Βοιωτοί προχώρησαν νοτιότερα πρώτα στην Χαιρώνια και έπειτα στον Ορχομενό και στην Κορώνεια,απωθώντας του Θράκες και τους Πελασγούς προς τον Παρνασσό.Την ίδια περίπου εποχή οι Μάγνητες*,κλάδος των Μακεδόνων εγκαταστάθηκαν στα Τέμπη και στο Πήλιο,ενώ τα αιολόφωνα φύλα από την Θεσσαλία κατευθύνθηκαν στην Τένεδο,στη Λέσβο και τα απέναντι μικρασιατικά παράλια.Μετά το 975 π.Χ. και έως το 800 π.Χ. Μάγνητες μετακινήθηκαν σε αραιά διαστήματα,στην Κρήτη και τη Μικρά Ασία.Από τους κατοίκους της Μυκηναϊκής Εποχής,οι Περραιβοί *,στην βορειότατη Θεσσαλία δεν μετακινήθηκαν,αλλά επεκτάθηκαν σε όλη τη λεκάνη των ποταμών Εύρωπου και Τιταρήσιου και στα βόρεια των Τεμπών βουνά.Περραιβοί συναντώνται και στην Πίνδο και στα Αθαμανικά Όροι.Οι Θεσσαλοί επεκτάθηκαν στις πεδιάδες και τον 8ο π.Χ. αιώνα φαίνεται ότι χωρίζονταν σε πολιτιστικές ζώνες.Μια στην περιοχή της Λάρισας και άλλη γύρω στην Ιωλκό,ενώ οι Μάγνητες περιορίστηκαν στην Όσσα και το Πήλιο.Θεσσαλοί και Μάγνητες διατήρησαν την πολιτική οργάνωση,που χαρακτηρίζεται "φυλετικό κράτος",ίδια σε όλα τα ελληνικά φύλα,από το μακρινό ιστορικό παρελθόν.Κάθε φύλο αποτελούσε έθνος.Οι νέοι κάτοικοι χώρισαν τη γη σε κλήρους και όσοι από τους παλαιούς κατοίκους παρέμειναν,υποχρεώθηκαν να καλλιεργούν τη γη και να δίνουν μεγάλο μερίδιο στους Θεσσαλούς,σαν δουλοπάροικοι,όπως οι είλωτες της Σπάρτης και ονομάζονταν πενέστες.Σε περίπτωση πολέμου,κάθε κλήρος κινητοποιούσε 40 ιππείς και 80 πεζούς,στρατεύοντας και πενέστες.Άρα οι θεσσαλικοί κλήροι είχαν διανεμηθεί σε μεγάλες συγγενικές ομάδες.Νότια από τις θεσσαλικές πεδιάδες παρέμειναν Αχαιοί και Δόλοπες *.Η εθνική συνέχεια στην Αχαΐα Φθιώτιδα διαπιστώνεται από τη λατρεία του Λαφυστίου Διός και της Ιτωνίας Αθηνάς – η δεύτερη πέρασε και στους Θεσσαλούς – καθώς και από τους μύθους για τον Αθάμα,την Ινώ,το Φρίξο και την Έλλη. Η Θεσσαλία βρισκόταν σε εξέχουσα θέση με την παραγωγή μεγάλης ποσότητας δημητριακών,που επέτρεπε την εξαγωγή,καθώς και με το περίφημο ιππικό της που αναπτύχθηκε νωρίς.Σημειώσεις
*Οι Θεσσαλοί ήταν αρχαίος λαός με πιθανή κοιτίδα την περιοχή της Θεσπρωτίας.Κατά τον 11ο αιώνα π.Χ. μετακινήθηκαν στην περιοχή της σημερινής Θεσσαλίας στην οποία έδωσαν το όνομά τους.Ηγέτης τους ήταν ο Θεσσαλός,γιος του Γραικού,στον οποίο αποδίνεται από μερικές πηγές η ίδρυση της Θεσσαλονίκης.Κατά την εγκατάστασή τους στην Θεσσαλία υπέταξαν ή εκτόπισαν τους προγενέστερους λαούς που ήταν εγκατεστημένοι εκεί.Οι παλαιότεροι κάτοικοι της Θεσσαλίας,οι Αιολείς,οι Βοιωτοί,οι Αινιάνες κ.α. μετακινήθηκαν ανατολικά ή νότια ιδρύοντας νέα κράτη και αποικίες.Οι Αιολείς εγκαταστάθηκαν στα νησιά του βορείου Αιγαίου και στα βόρεια παράλια της Μικράς Ασίας απέναντι από την Λέσβο και την Χίο,οι Βοιωτοί εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Βοιωτίας ενώ οι Αινιάνες στον κάμπο του Σπερχειού.
* Οι Μάγνητες ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο που κατοικούσε στην περιοχή του Πηλίου και της Όσσας, στην ανατολική Θεσσαλία.Τον 10ο αιώνα ίδρυσαν δύο αποικίες στην Μικρά Ασία που έφεραν και οι δύο το όνομα Μαγνησία.Η Μαγνησία του Σιπύλου,χτισμένη στους πρόποδες του όρους Σίπυλο στις όχθες του ποταμού Έρμου και η Μαγνησία του Μαιάνδρου στις όχθες του ποταμού Μαίανδρου.Από τις δύο αυτές πόλεις η περιοχή της Μικράς Ασίας ανατολικά της Ιωνίας ονομάστηκε Μαγνησία.Μαγνησία επίσης ονομάστηκε η περιοχή εγκατάστασης των Μαγνητών στην Θεσσαλία,ονομασία που διατηρεί η περιοχή μέχρι σήμερα.Οι Μάγνητες δεν διατήρησαν την ανεξαρτησία τους αλλά υποτάχτηκαν και έγιναν Περίοικοι των Θεσσαλών πιθανόν στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ.Ορισμένες από τις πόλεις των Μαγνητών ήταν η Μελιβοία στα νοτιοανατολικά της Όσσας,το Ομόλοιον βόρεια της Όσσας,οι Ευρυμενές, κοντά στο σημερινό χωρίο Στόμιο και η Κορόπη στη θέση του σημερινού οικισμού.
*Οι Περραιβοί ήταν αρχαίο ελληνικό πελασγικό φύλο που διέμενε στην αρχαία Θεσσαλία,πριν την κάθοδο άλλων φυλών που κατίσχυσαν αυτούς υπό το όνομα Λάπιθες (αιολικό φύλο) και στη συνέχεια από τους εκ Μακεδονίας Δωριείς.Ζούσαν στη λεγόμενη Περραιβία.Πήραν μέρος στον πόλεμο της Τροίας και στην Μάχη των Θερμοπυλών.Πρωτεύουσά τους ήταν η Φάλαννα και η πιο σημαντική πόλη ήταν η Ελασσόνα.Οι Περραιβοί, αν και ζούσαν υπό την εξουσία των Θεσσαλών,συμμετείχαν στο Αμφικτυονικό Συνέδριο με δύο ψήφους.Ο Φίλιππος απάλλαξε τους Περραιβούς από την εξουσία της Θεσσαλίας και έθεσε το βασίλειό τους υπό τον έλεγχο των Μακεδόνων,όπου παρέμεινε ως την κατάκτηση από τους Ρωμαίους το 196.
*Οι Δόλοπες ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο εγκατεστημένο γύρω από την οροσειρά των Αγράφων στην κεντρική Ελλάδα.Η περιοχή εγκατάστασης τους ονομαζόταν Δολοπία και περιλάμβανε μία σημαντική έκταση με κέντρο το βόρειο τμήμα του σημερινού νομού Ευρυτανίας.Κύρια πόλη τους ήταν η Κτημένη,που βρισκόταν στην θέση του σημερινού χωριού Κτημένη.
Οι Δόλοπες ήταν συγγενικό φύλο των Αιτωλών με τους οποίους συνόρευαν στα νότια.Παρακλάδι τους ήταν οι Δρύοπες οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι λίγο νοτιότερα,στην περιοχή της μετέπειτα Δωρίδας και διασκορπίστηκαν μετά την κάθοδο των Δωριέων.Άλλα συγγενικά φύλα των Δολόπων με τα οποία είχαν κοινή ιστορία ήταν οι Αγραίοι,οι Απεραντοί και οι Αθαμάνες οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι στα βόρεια του σημερινού νομού Αιτωλοακαρνανίας.Συχνά αναφέρονται και αυτοί ως Δόλοπες.