Ο Μύλος Ματσόπουλου έχει μετατραπεί σε σημείο αναφοράς και πολιτισμικής δημιουργίας,σε πολυδύναμο κέντρο πολιτισμού όχι μόνο της πόλης αλλά και της ευρύτερης περιοχής με την λειτουργία πολλών δράσεων πολιτισμού κυρίως των νέων ανθρώπων.Στον χώρο λειτουργούν ο Θερινός και Χειμερινός Δημοτικός Κινηματογράφος και το Κέντρο Έκφρασης και Καλλιτεχνικής Δημιουργίας, το Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων καθώς και το Εργαστήρι Ζωγραφικής του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Τρικκαίων. Παράλληλα ο χώρος αποτελεί τόπο διεξαγωγής των σημαντικότερων πολιτιστικών δραστηριοτήτων της πόλης μας όπως το "Φεστιβάλ Κωμωδίας",θεατρικές παραστάσεις,οι παραστάσεις από το Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων με "φυσικό" σκηνικό τον ίδιο το ιστορικό μνημείο,μουσικές συναυλίες από επαγγελματικά και μαθητικά σχήματα,ημερίδες και παρουσιάσεις και άλλες πολλές δραστηριότητες.
ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
Είναι φορέας που συστάθηκε με την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και το Δήμο Τρικκαίων ενώ φορέας διαχείρισης είναι η ΔΕΚΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ.Στεγάζεται στο ΜΥΛΟ ΜΑΤΣΟΠΟΥΛΟΥ που είναι ένας χώρος όπου γίνονται σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς πολλές και ποιοτικές μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρων των τρικαλινών πολιτών.Οι τομείς δράσης του είναι η μουσική και το θέατρο με επίκεντρο τους νέους καλλιτέχνες και δημιουργούς οι οποίοι μέσα από μια διαδικασία έρευνας και καταγραφής της πλούσιας ταδιοδρομία.Τομείς του Κέντρου είναι :ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΝΕΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ
Το εργαστήρι νέων δημιουργών είναι μια δράση που απευθύνεται κυρίως στους νέους καλλιτέχνες και δημιουργούς και σκοπό έχει να τους δώσει όλα εκείνα τα εφόδια που χρειάζονται στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας τους.
ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Η ορχήστρα αποτελείται από τρικαλινούς επαγγελματίες καλλιτέχνες και το ρεπερτόριό της περιλαμβάνει όλα τα είδη της ελληνικής μουσικής
Ιστορία
Ανάμεσα στα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης των Τρικάλων,συγκαταλέγεται κι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία Βιομηχανικής Κληρονομιάς στην Ελλάδα,το πάνω από 3.500μ2 κτιριακό συγκρότημα του "Μύλου του Ματσόπουλου" μαζί με τη γύρω περιοχή των 90 στρεμμάτων.
Ο Μύλος Ματσόπουλου στο δυτικό άκρο της πόλης των Τρικάλων,κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό,πλάι στον Αγιαμονιώτη ποταμό,κτίστηκε το 1884 από τους αδελφούς Αγαθοκλή,που διατηρούσαν μεγάλο εργοστασιακό συγκρότημα στη Στυλίδα και επέκτειναν τις δραστηριότητες τους στα Τρίκαλα μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας.Είναι ο πρώτος κυλινδρόμυλος που χτίστηκε στην Ελλάδα και ο μεγαλύτερος των Βαλκανίων.Μετά από παρέλευση 22 ετών έγινε ο δεύτερος (ο σημερινός) επιφανείας 1000 μ2.Δίπλα στο μύλο είχε κατασκευασθεί μακαρανοποιείο,το πρώτο στην Ελλάδα,την ίδια χρονιά με τον κυλινδρόμυλο.Στο πέρασμα του χρόνου άλλαξε πολλές ιδιοκτησίες για να καταλήξει στα χέρια του Ιωάννη Ματσόπουλου.
Όλα τα κτίρια του συγκροτήματος είναι λιθόκτιστα και στεγασμένα με ξύλινες κερσμοσκεπές, ενώ στις λιθοδομές τους γίνεται ευρεία χρήση πλίνθων σε ποικίλους συνδυασμούς.Η κινητήρια δύναμη του Μύλου στηριζόταν στο νερό του Αγιαμονιώτη ποταμού,το οποίο με ένα σύστημα φραγμάτων οδηγούνταν στη φτερωτή την οποία έθετε σε λειτουργία.Αργότερα,ο μύλος έγινε ατμοκίνητος και στη συνέχεια ηλεκτροκίνητος.Η καμινάδα κατασκευάσθηκε από τον Ματσόπουλο προπολεμικά,γιατί έγινε εγκατάσταση μιας πετρελαιομηχανής για την ενίσχυση του μύλου, επειδή τους καλοκαιρινούς μήνες με την πτώση της παροχής του ποταμού ο μύλος δεν μπορούσε ν' αποδώσει.Στην αρχή μετά από την αγορά από τους Αφούς Ματσόπουλου,τοποθετήθηκε υδραυλική τουρμπίνα και κάτω από το υπάρχον ποτάμι μιας και περνά και δεύτερο υπόγειο ρέμα το οποίο στο σημείο αυτό κλείσθηκε με Θηραϊκή γη.Αργότερα το 1938 έγινε και δεύτερη τοποθέτηση υδραυλικής τουρμπίνας
Ο μύλος αυτός σήμερα αποτελεί για την Ελληνική πραγματικότητα ένα παραδοσιακό μνημείο Βιομηχανικής Αρχαιολογίας η δε ιδιαιτερότητα του βρίσκεται όχι μόνο στο μέγεθος του αλλά και στις εσωτερικές εγκαταστάσεις που είναι όλες ξύλινες.Οι διαστάσεις του είναι (37X17) και αποτελείται από τρεις ορόφους.
Ο μύλος είναι κατασκευασμένος σε τοποθεσία που παλιότερα έφερε το όνομα ΑΛΗΚΑΡΑ και το πήρε από κάποιον Τούρκο μεγαλοκτήμονα που ήταν ιδιοκτήτης της γύρω περιοχής.Το ίδιο όνομα φέρει και ο συνοικισμός που βρίσκεται μεταξύ του σιδηροδρομικού σταθμού και του Αγιαμονιώτη.Ο Νικόλαος Σχινάς το 1886 γράφει:"Έχει προς τούτοις 4 κλιβάνους,3 υδρόμυλους κοινούς με 10 μυλόπετρες και έτερον μέγαν παρά τη πόλει μετά μηχανών κάλλιστα κατηρτισμένον...".Παλιότερα η διαμόρφωση του χώρου από το πίσω μέρος του μύλου προς την πλευρά της Αγίας Μονής ήταν εντελώς διαφορετική.Το τμήμα που είναι ανάμεσα από τις δυο κοίτες του ποταμού,το λεγόμενο "νησάκι" είχε άλλη μορφή και ήταν πιο μικρό.Αργότερα, επειδή η πρώτη διαμόρφωση παρουσίαζε προβλήματα,το φράγμα (πορταριά) μεταφέρθηκε πιο βόρεια.
Σύμφωνα με παλιό σχεδιάγραμμα του Άγγλου μηχανικού Τζάκσον το φράγμα είχε κατασκευασθεί 70 μ. περίπου πιο πάνω από τον μύλο,ενώ το σημερινό απέχει 250 μ.Το φράγμα είχε μήκος περίπου 65 μ.,ενώ σήμερα δεν ξεπερνά τα 10 μ. Το νησάκι αυτό,στο κάτω μέρος του συνδεόταν με το συνοικισμό της Αγίας Μονής με μικρό γεφυράκι.
Δίπλα στο πάρκο του Ματσόπουλου υπάρχει παλιά σιδερένια γέφυρα μήκους 21μ και πλάτους 4,5μ η δε κατασκευή της ανάγεται το 1910.Πριν από την κατασκευή της η επικοινωνία των κατοίκων του συνοικισμού Αγίας Μονής με την πόλη γινόταν από το παλιό πέτρινο γεφύρι που ήταν 100μ. περίπου πιο κάτω,στο σημείο ακριβώς που βρίσκεται σήμερα το αντλιοστάσιο της ΔΕΥΑΤ.Στην εκσκαφή για την θεμελίωση αυτού βρέθηκαν τα ακρόβαθρα του πέτρινου γεφυριού. Το γεφύρι είχε μήκος 50μ. και πλάτος 2μ. περίπου,άνοιγμα τόξου 3μ.,το βάθρο του 1,5μ.,το δε ύψος του τόξου απ' την επιφάνεια του νερού 1,3μ. περίπου.Η σταδιακή κατάρρευση του γεφυριού άρχισε σιγά,σιγά, μετά από την κατασκευή της σιδερένιας γέφυρας.Πρώτα καταστράφηκε το πρώτο τόξο προς τα Τρίκαλα και έτσι σταμάτησε η επικοινωνία.Αργότερα το κενό γεφυρώθηκε με μία "σιδεριά",για να περνάνε μόνο άνθρωποι.Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω,για να φθάσει κανείς από το συνοικισμό της Αγίας Μονής στο πέτρινο γεφύρι, κατέβαινε χαμηλά (ο δρόμος αυτός υπάρχει ακόμα) περνούσε δίπλα από το κτήμα του Χατζόπουλου,έφθανε και περνούσε το γεφυράκι και ο δρόμος συνέχιζε μέσα στο χέρσο,για να βγει μετά επάνω στο σημερινό κεντρικό δρόμο που τότε ονομάζονταν οδός Άρτας.Το 1960,επειδή η παλιά σιδερένια γέφυρα δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει την κυκλοφορία κατασκευάσθηκε η σημερινή ανάμεσα από τι δυο παλιές.Στην διάρκεια της κατασκευής της, ξηλώθηκε ό,τι είχε απομείνει από την παλιά πέτρινη γέφυρα, και αυτή δυστυχώς που θα μπορούσε με μια μικρή αναστήλωση να διατηρηθεί και να αποτελούσε για σήμερα ένα μικρό μνημείο του παρελθόντος που σε συνδυασμό με την κατασκευή του πάρκου θα ήταν το πιο γραφικό της περιοχής.
Μετά το θάνατο του Ιωάννη Ματσόπουλου,τόσο τα κτίσματα όσο και η γύρω έκταση πέρασαν ως κληροδότημα το 1977 στο Δήμο Τρικκαίων ο οποίος το αναπαλαίωσε με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χώρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Τελευταίος ενοικιαστής του Μύλου ήταν ο Αθ. Κατσιάκος από το 1972 ως το 1984 οπότε και σταμάτησε πλέον η λειτουργία του.Τα τελευταία χρόνια δούλευε και με ρεύμα και με νερό και είχε επτά (7) κυλίνδρους,η δε παραγωγή του ήταν 1700 κιλά την ημέρα και το ενοίκιο τα τελευταία χρόνια ήταν 25.000 δρχ. τον μήνα.
Μετά την αναπαλαίωση του από το Δήμο έχει ενταχθεί σε Δίκτυο Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Δίκτυο P.A.C.T. υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης).
Τέλος,το 1995 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο.Συγκεκριμένα η απόφαση αναφέρει: "Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο το κτιριακό συγκρότημα "Μύλος Ματσόπουλου",Νομού Τρικάλων-Επαρχίας Τρικάλων-Δήμου Τρικκαίων,Θέση Τρίκαλα,με τα βοηθητικά κτίσματα, το μανδρότοιχο και με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια της ιδιοκτησίας,γιατί αποτελεί αξιόλογο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής,όπως αυτή διαμορφώθηκε τον περασμένο αιώνα στον Ελλαδικό χώρο,απαραίτητο για τη μελέτη της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής".
Φωτογραφίες του Μύλου
 |  |  |  |
 |  |  |  |
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ
Ο αείμνηστος Γιάννης Ματσόπουλος, επάξια και δίκαια κέρδισε τον επίζηλο τίτλο του "Μεγάλου Ευεργέτη" της πόλης μας.Ήρθε μικρός στην πόλη μας το 1895,σε ηλικία οκτώ χρονών,από τη γενέτειρα του Ελάτη Ιωαννίνων. Μαθητής τότε φιλοξενήθηκε στη συγγενική του οικογένεια του Δημ. Ματσοπούλου.Συνέχισε τα εγκύκλια μαθήματα του στο Γυμνάσιο Τρικάλων.Στην ηλικία των 16 χρόνων μπήκε στη βιοπάλη εργαζόμενος ως αλευρεργάτης στην αλευροβιομηχανία "Γ. Αγαθοκλής και Σία" της οποίας σημαντικός μέτοχος ήταν ο θείος του Δ. Ματσόπουλος.
Από το 1914 που διαλύθηκε η παραπάνω εταιρεία ο Γ. Ματσόπουλος,ορεξάτος νέος επιδόθηκε με μεγάλη επιτυχία στο ελεύθερο σιτεμπόριο.Κατάφερε να γίνει κυρίαρχος στον τομέα της αλευρεμποριας,αφού έγιναν κύριοι του ομώνυμου Μύλου μαζί με τα αδέλφια του.
Πέραν από την καθ' αυτή δουλειά του,αναδείχτηκε ταυτόχρονα και σημαντικός κοινωνικός παράγοντας.Υπήρξε πρόεδρος του ΠΙΚΠΑ Τρικάλων,οργάνωσε τις παιδικές κατασκηνώσεις στην Ελάτη,πρόσφερε επί σειρά δεκαετιών τις υπηρεσίες του ως πρόεδρος του Τρικαλινού τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.Μέχρι το θάνατο του (1η Μαρτίου 1978) ήταν πρόεδρος του Δ.Σ. του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Τρικάλων.Την Τετάρτη 1/3/78 ο αείμνηστος Γ. Ματσόπουλος άφησε την τελευταία του πνοή στο Νοσοκομείο Τρικάλων σε ηλικία 91 χρόνων. Η κηδεία του έγινε πάνδημη και στους επικήδειους λόγους σκιαγραφήθηκε η μεγάλη ψυχή του Ευπατρίδη Γιάννη Ματσόπουλου.
Μία μέρα μετά,(2/3/1978) με φροντίδα και αίτηση προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Τρικάλων του δικηγόρου κ. Θεμ. Σφύρη,αντιπροέδρου τότε του Δ.Σ. του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Τρικάλων,δημοσιεύθηκε η από 14/7/1977 ιδιόγραφη διαθήκη του αείμνηστου Γιάννη Ματσόπουλου. Με τη διαθήκη του αυτή,άφηνε όλη του την ακίνητη περιουσία στο Δήμο Τρικκαίων "δια να γίνει πνεύμων της πόλεως, λόγω των πολλαπλών πλεονεκτημάτων...".Η διαθήκη προκάλεσε έκπληξη,γιατί ενώ όλοι ήταν σίγουροι πως ο Γιάννης Ματσόπουλος θα καθιστούσε κληρονόμο του το Νοσοκομείο της πόλης μας -επειδή επί σειρά ετών ήταν πρόεδρος του Δ.Σ. του ή στον Ερυθρό Σταυρό-του οποίου επίσης υπήρξε πρόεδρος του τοπικού τμήματος,αλλά και προσωπικός φίλος του Γενικού Προέδρου Γεωργακόπουλου,υπηρεσιακού πρωθυπουργού για κάποιους μήνες της Ελλάδας,καθιστούσε το Δήμο Τρικκαίων γενικό κληρονόμο και διαχειριστή της περιουσίας του.Πίσω από αυτή την ξαφνική,για όλους,αλλαγή της διαθήκης του,κρύβεται η πειστική παρέμβαση του τότε Δημάρχου Κώστα Παπαστεργίου,που έκανε τον Γιάννη Ματσόπουλο να υιοθετήσει την λογική ότι τα ακίνητα έπρεπε να επιστρέψουν στον Τρικαλινό λαό, που στήριξε και άνδρωσε αυτή την επιχείρηση,την αλευροβιομηχανία Ματσόπούλου.