Αν η εξέγερση του Κιλελέρ έγινε πανελλήνιο σύμβολο,η εξέγερση των Τρικάλων παρέμεινε στην αφάνεια.Οι λόγοι πολλοί.Ήρθε η ώρα ν' αναδειχθεί και να πάρει τη θέση που της αξίζει τόσο στη συνείδηση των Τρικαλινών,οσο και στην ελληνική αγροτική ιστορία.
Τα γεγονότα του 1925 στα Τρίκαλα χαρακτηρίστηκαν απ' τους ιστορικούς ως δεύτερο ΚΙΛΕΛΕΡ. Αν το Κιλελέρ του 1910 υπήρξε σταθμός στον αγώνα των Θεσσαλών αγροτών για να απαλλοτριωθούν τα τσιφλίκια και ν’ αποκτήσουν γη αυτοί που την καλλιεργούν,η εξέγερση των Τρικάλων του 1925 σηματοδοτεί τον σταθμό του αγώνα τους για την ολοκλήρωση της απαλλοτρίωσης.Κι ακόμα,αγρότες και εργάτες συνένωσαν για πρώτη φορά τον αγώνα τους.
Τα Τρίκαλα το 1925 ήταν μια μεγάλη επαρχιακή πόλη σύμφωνα με τα μέτρα της εποχής.Είχε πάνω από 20 εργοστάσια (δύο μεγάλα εργοστάσια υφαντουργίας,ένα καπνεργοστάσιο,μια βιομηχανία πούρων,τέσσερα εργοστάσια ξυλουργικής,εργοστάσια ζαχαροπλαστικής,χαλυβουργίας κλπ.),πιστωτικά ιδρύματα (υποκαταστήματα των τραπεζών Εθνική, Εμπορική,Αθηνών και τοπικές τράπεζες),ενώ ο πληθυσμός της ήταν γύρω στις 23.000 κατοίκους.Οπως ήταν φυσικό – και λόγω των συνεχών πολεμικών αναμετρήσεων – τα λαϊκά προβλήματα στην περιοχή ήταν ιδιαιτέρως οξυμένα.Οι αμοιβές των εργατών ήταν πολύ χαμηλές,η εργάσιμη ημέρα ξεπερνούσε τις 10 ώρες και η αργία της Κυριακής δεν εφαρμοζόταν παντού.Οι απαλλοτριώσεις παρά τους νόμους δεν προχωρούσαν.Δεινή, για την εποχή που εξετάζουμε,ήταν και η θέση των μικρομεσαίων στρωμάτων της πόλης,που περίμεναν να ζήσουν από τη μεγάλη μάζα του πληθυσμού,τους αγρότες και τους εργάτες, δηλαδή από τάξεις και κοινωνικά στρώματα,τα οποία ζούσαν σε συνθήκες μεγάλης ανέχειας.Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά τη μικρασιατική καταστροφή,με το γυρισμό δηλαδή των εξαθλιωμένων στρατιωτών και την εισροή χιλιάδων προσφύγων.
Τέτοια ήταν η κατάσταση σε γενικές γραμμές,όταν το Φλεβάρη του ’25 ξέσπασε η λαϊκή εξέγερση του λαού των Τρικάλων.Της εξέγερσης των Τρικάλων είχε προηγηθεί – όπως προαναφέραμε – ο ξεσηκωμός του λαού στο Καστράκι και η κατάληψη από τους αγρότες των μοναστηριακών κτημάτων,των κτημάτων δηλαδή που τα μοναστήρια της περιοχής είχαν την κυριαρχία τους επί Τουρκοκρατίας.Ο ξεσηκωμός στο Καστράκι είχε αποφασιστεί από την Ενωση Παλαιών Πολεμιστών και σημείωσε μεγάλη επιτυχία,γεγονός που τρομοκράτησε τις αρχές,με αποτέλεσμα να πολιορκηθεί το χωριό από δυνάμεις του στρατού και χωροφύλακες και να απειληθεί αιματοχυσία,η οποία αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή.«Εκείνες τις μέρες – γράφει ο Δ. Λιβιεράτος, ο οποίος χρησιμοποιεί το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» της 9/2/1925 – η Ενωση Παλαιών Πολεμιστών Καστρακίου Τρικάλων κινητοποίησε το λαό και κατέλαβε τα μοναστηριακά χτήματα.Στο απόσπασμα χωροφυλακής που πήγε να τους βγάλει αντιστάθηκαν.Βρισκόντουσαν οπλισμένοι πίσω απ’ τους βράχους και οι χωροφύλακες υποχώρησαν.Οι δώδεκα τοπικές επιτροπές Παλαιών Πολεμιστών κάλεσαν συγκέντρωση για την επομένη στα Τρίκαλα».
Το πρωινό της 2ας Φεβρουαρίου ήταν ένα ζεστό ηλιόλουστο χειμωνιάτικο πρωινό,ενώ τα Τρίκαλα έσφυζαν από ζωή,αφού τούτη η μέρα ήταν ημέρα του παζαριού και πολλοί αγρότες είχαν μαζευτεί στην πόλη.Οι εργάτες του Εργατικού Κέντρου μοίρασαν από νωρίς το πρωί προκηρύξεις στους χωρικούς,με αιτήματα την απαλλοτρίωση των κτημάτων, κατά του πολέμου και κατά της ακρίβειας.Κατά τις δύο το μεσημέρι,οι εργάτες βγήκαν από το Εργατικό Κέντρο κρατώντας μαύρες σημαίες και λάβαρα με συνθήματα.Οι αγρότες ενώθηκαν μαζί τους και τους μίλησε ο κουρέας Σταύρος Καραγκούνης.Υστερα όλοι μαζί βάδισαν προς τη Νομαρχία,με σκοπό να επιδώσουν ψήφισμα στον νομάρχη Πανόπουλο.Εκείνο το ψήφισμα έλεγε:
«Σύμπας εργατοαγροτικός λαός Τρικάλων και περιχώρων κατόπιν προσκλήσεως διά προκηρύξεων υπό Κεντρικής Ενώσεως Πολεμιστών Τρικάλων,εξηγούσας καταδίωξιν συναδέλφων Καστρακιωτών καταλαβόντας μοναστηριακά, συνελθόντες εις πάνδημον συναγερμόν ακούσαντες λόγους ρητόρων εξηγούντας καταδιώξεις εργατοαγροτών,αξιοί:
1) Αμεσον ανάκλησιν σταλέντος Καστράκιον στρατού,
2) Αμεσον απόλυσιν ηγετών εργατοαγροτικής τάξεως και δη γραμματέα Κεντρικής Ενώσεως “Μέλλον”,σιδηροδρομικών Καρβούνην
3) Επαναφοράν εξορίστων άμεσον
4) Αμεσον απαλλοτρίωσιν μοναστηριακών κτημάτων,τσιφλικίων,αυτοκαλλιεργουμένων,χωρίς αποζημίωσιν εις ακτήμονας εφέδρους και παροχήν γεωργικών εργαλείων,σπόρου,λιπασμάτων
5) Τη μη εφαρμογήν νέου δασμολογίου πλήττοντος λαϊκάς τάξεις
6) Αμεσον διάλυσιν φασιστικών οργανώσεων και καταδίωξιν οργανωτών
7) Καταδίκη εις θάνατον καταχραστών σακαράκιδων λαϊκού ιδρώτος
8) Πλήρη ελευθερίαν συνελεύσεων και συγκεντρώσεων.
9) Καταβολήν φόρου εκ πολέμου ευκόλως πλουτίσαντας.
10) Επίσης Κυβέρνησις παύσει προπαρασκευήν πολέμου καθόσον εφαρμόσωμεν σύνθημα πόλεμος κατά πολέμου.
Επιτροπή Λαού».
Κατευθυνόμενη προς τη Νομαρχία,η πορεία πέρασε από τις δυο γέφυρες,την Κεντρική και της Μαρούγκενας,τις οποίες φρουρούσαν δυνάμεις Χωροφυλακής βοηθούμενες και από φύλακες φυλακών και αγροφύλακες.
Μετά τα γεγονότα άρχισαν δικαστικές διώξεις.Ετσι στις 31 Μαρτίου του 1925 άρχισε η εκδίκαση της υπόθεσης στο στρατοδικείο της Λάρισας με αποτέλεσμα από τους 27 κατηγορούμενους να καταδικαστούν 13,από 8 χρόνια ειρκτή έως ένα χρόνο φυλακή.Συνολικά,το δικαστήριο επέβαλε 62 χρόνια φυλακή και οι βαρύτερα καταδικασμένοι μεταφέρθηκαν στις φυλακές της Κέρκυρας,για να αμνηστευτούν,σε λίγο,μετά την ανατροπή του Παγκάλου.
Οι αγώνες εκείνοι δεν πήγαν χαμένοι.
Οι αγώνες αυτοί υποχρέωσαν την κυβέρνηση,που φοβήθηκε την επέκτασή τους και στην υπόλοιπη Ελλάδα,να προβεί σε παραχωρήσεις,όπως ήταν η τροποποίηση της νομοθεσίας για τις απαλλοτριώσεις των τσιφλικιών,η επιτάχυνση της διαδικασίας αποκατάστασης των ακτημόνων,η θέσπιση της μεικτής γεωργοκτηματικής αποκατάστασης κ.ά.
Οτύπος της εποχής ασχολείται εκτενώς με τα γεγονότα.
Η εφημερίδα «Θάρρος» των Τρικάλων,που εξέφραζε τις θέσεις των κυρίαρχων κύκλων της εποχής, έγραφε στο φύλλο της 3ης Φεβρουαρίου: «Τραχύ κομμουνιστικό κίνημα μετέβαλε την πόλιν εις πεδίον μάχης.6 νεκροί και πλείστοι τραυματίαι» και στο φύλλο της 4ης Φλεβάρη 1925: «Μετά τα θλιβερά γεγονότα εξακριβούται ότι το κίνημα είχε κομμουνιστικόν και ανατρεπτικόν χαρακτήραν. Εκ των γενομένων προανακρίσεων διαπιστούται ότι το κίνημα ήτο προσχεδιασμένον.Λειτουργούσε ενταύθα επιτροπή της ΤΣΕΚΑ (σ.σ. εννοεί προφανώς την πολιτική αστυνομία που ιδρύθηκε το 1917 ύστερα από πρόταση του Λένιν),η οποία το είχε αποφασίσει».
Στον αντίποδα ο «Ριζοσπάστης» της εποχής κάνει λόγο για «αιματωμένο αρραβώνα του εργάτη και του χωρικού».Στο φύλλο της 3 Φεβρουαρίου 1925 διαβάζουμε: «Τηλεγράφημα από την Καρδίτσα:Σήμερον εργάται και αγρόται Τρικάλων θελήσαντες να υποβάλουν Νομάρχην αιτήματα απαλλοτριώσεως τσιφλικιών εδέχθησαν επίθεσιν με πολυβόλα.Οι στρατιώται ηρνήθησαν να πυροβολήσουν τους αδερφούς των.Κατόπιν τούτου εσχηματίσθη λόχος αξιωματικών όστις και έβαλε με όπλα και πολυβόλα κατά του άοπλου πληθυσμού,εξ ων εφονεύθησαν και επληγώθησαν περί τους 25 εργάται και αγρόται.Η εγκληματική αύτη στάσις των αρχών Τρικάλων επροκάλεσε φρίκην εις την κοινωνίαν και έξαψιν πνευμάτων μεταξύ εργατών και αγροτών,ζητούντων εκδίκησιν του αίματος των αδερφών των.Εκτακτος αμαξοστοιχία μετέφερεν νύκτα στρατεύματα εκ Λαρίσης εις Τρίκαλα.Αναμένονται σοβαρά γεγονότα».
Στρατηγός Χρήστος Καβράκος
Ο Χρήστος Καβράκος γεννήθηκε στα Τρίκαλα την 1η Ιανουαρίου 1882.Κατετάγη εθελοντής στο Στράτευμα και εξήλθε από τη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πεζικού.Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στη Μικρασιατική εκστρατεία ως διοικητής του 1ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος και ως Επιτελάρχης της Ιης Μεραρχίας. Κατόπιν διετέλεσε διοικητής του 4ου Συντάγματος Πεζικού Λάρισας (1924),του 5ου Συντάγματος Τρικάλων (1924-1933),διευθυντής του 1ου γραφείου του Γ.Ε.Σ.,υπαρχηγός του Γ.Ε.Σ.(1935-1936),Φρούραρχος Αθηνών (1936),διοικητής ΧΙ Μεραρχίας (1938-1940) και Στρατιωτικός διοικητής Αθηνών το 1941.Το 1942 αποστρατεύθηκε λόγω ορίου ηλικίας,προαχθείς σε Αντιστράτηγο.
Για τη πολεμική του δράση ο Χ. Καβράκος τιμήθηκε με:
1. Μετάλλιο Ελληνοτουρκικοί πολέμου (1914)
2. Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος (1915)
3. Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξεως (1919)
4. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας (1919)
5. Αγγλικός Πολεμικός Σταυρός (1921)
6. Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α΄ (1922)
7. Αριστείο Ανδρείας με αργυρό αστέρα (1922)
8. Διασυμμαχικό Μετάλλιο Νίκης (1922)
9. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ΄ τάξεως (1935)
10.Παράσημο του Β΄ Τάγματος Γεωργίου Α΄ (1936)
Ο Καβράκος εθεωρείτο πολύ αυστηρός,αλλά και πολύ δίκαιος.Τιμωρούσε ακόμα και Αξιωματικούς,αν διαπίστωνε ότι κακομεταχειρίζονταν στρατιώτες.Διοίκησε επί 9 χρόνια το 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα που είχε μετατραπεί σε πειθαρχική (σωφρονιστική) μονάδα,στην οποία υπηρετούσαν τη θητεία τους κληρωτοί με βεβαρημένο ποινικό μητρώο, καθώς και απείθαρχοι στρατιώτες άλλων μονάδων.Στο Στρατόπεδο που στεγαζόταν το 5ο Σ. Π. έγινε εκτεταμένη δενδροφύτευση,μεγάλος κήπος με πολλές καλλιέργειες και χτίστηκε πρότυπο γυμναστήριο Β΄ τάξης,το μοναδικό σε στρατιωτική μονάδα.Στις 27 Απριλίου 1941 ως Στρατιωτικός Διοικητής Αθηνών,παρέδωσε στους Γερμανούς τη κατακτηθείσα πόλη,αφού δεν υπήρχε κάποιος εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης,διότι όλοι είχαν μεταβεί στη Κρήτη. Κατά τη περίοδο των «Δεκεμβριανών» συνελήφθη από την Ο.Π.Λ.Α. και μετά από πολλά βασανιστήρια,εκτελέστηκε (κατακρεουργήθηκε) στον Υμηττό στις 8 Δεκεμβρίου 1944.
Στις 19 Μαρτίου 1975 το Στρατόπεδο που στεγαζόταν το 5ο Σύνταγμα Πεζικού και μεταστεγάστηκε η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών,μετονομάστηκε σε Στρατόπεδο «Στρατηγού Χρήστου Καβράκου».
Τα γεγονότα του 1925 στα Τρίκαλα χαρακτηρίστηκαν απ' τους ιστορικούς ως δεύτερο ΚΙΛΕΛΕΡ. Αν το Κιλελέρ του 1910 υπήρξε σταθμός στον αγώνα των Θεσσαλών αγροτών για να απαλλοτριωθούν τα τσιφλίκια και ν’ αποκτήσουν γη αυτοί που την καλλιεργούν,η εξέγερση των Τρικάλων του 1925 σηματοδοτεί τον σταθμό του αγώνα τους για την ολοκλήρωση της απαλλοτρίωσης.Κι ακόμα,αγρότες και εργάτες συνένωσαν για πρώτη φορά τον αγώνα τους.
Τα Τρίκαλα το 1925 ήταν μια μεγάλη επαρχιακή πόλη σύμφωνα με τα μέτρα της εποχής.Είχε πάνω από 20 εργοστάσια (δύο μεγάλα εργοστάσια υφαντουργίας,ένα καπνεργοστάσιο,μια βιομηχανία πούρων,τέσσερα εργοστάσια ξυλουργικής,εργοστάσια ζαχαροπλαστικής,χαλυβουργίας κλπ.),πιστωτικά ιδρύματα (υποκαταστήματα των τραπεζών Εθνική, Εμπορική,Αθηνών και τοπικές τράπεζες),ενώ ο πληθυσμός της ήταν γύρω στις 23.000 κατοίκους.Οπως ήταν φυσικό – και λόγω των συνεχών πολεμικών αναμετρήσεων – τα λαϊκά προβλήματα στην περιοχή ήταν ιδιαιτέρως οξυμένα.Οι αμοιβές των εργατών ήταν πολύ χαμηλές,η εργάσιμη ημέρα ξεπερνούσε τις 10 ώρες και η αργία της Κυριακής δεν εφαρμοζόταν παντού.Οι απαλλοτριώσεις παρά τους νόμους δεν προχωρούσαν.Δεινή, για την εποχή που εξετάζουμε,ήταν και η θέση των μικρομεσαίων στρωμάτων της πόλης,που περίμεναν να ζήσουν από τη μεγάλη μάζα του πληθυσμού,τους αγρότες και τους εργάτες, δηλαδή από τάξεις και κοινωνικά στρώματα,τα οποία ζούσαν σε συνθήκες μεγάλης ανέχειας.Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά τη μικρασιατική καταστροφή,με το γυρισμό δηλαδή των εξαθλιωμένων στρατιωτών και την εισροή χιλιάδων προσφύγων.Τέτοια ήταν η κατάσταση σε γενικές γραμμές,όταν το Φλεβάρη του ’25 ξέσπασε η λαϊκή εξέγερση του λαού των Τρικάλων.Της εξέγερσης των Τρικάλων είχε προηγηθεί – όπως προαναφέραμε – ο ξεσηκωμός του λαού στο Καστράκι και η κατάληψη από τους αγρότες των μοναστηριακών κτημάτων,των κτημάτων δηλαδή που τα μοναστήρια της περιοχής είχαν την κυριαρχία τους επί Τουρκοκρατίας.Ο ξεσηκωμός στο Καστράκι είχε αποφασιστεί από την Ενωση Παλαιών Πολεμιστών και σημείωσε μεγάλη επιτυχία,γεγονός που τρομοκράτησε τις αρχές,με αποτέλεσμα να πολιορκηθεί το χωριό από δυνάμεις του στρατού και χωροφύλακες και να απειληθεί αιματοχυσία,η οποία αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή.«Εκείνες τις μέρες – γράφει ο Δ. Λιβιεράτος, ο οποίος χρησιμοποιεί το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» της 9/2/1925 – η Ενωση Παλαιών Πολεμιστών Καστρακίου Τρικάλων κινητοποίησε το λαό και κατέλαβε τα μοναστηριακά χτήματα.Στο απόσπασμα χωροφυλακής που πήγε να τους βγάλει αντιστάθηκαν.Βρισκόντουσαν οπλισμένοι πίσω απ’ τους βράχους και οι χωροφύλακες υποχώρησαν.Οι δώδεκα τοπικές επιτροπές Παλαιών Πολεμιστών κάλεσαν συγκέντρωση για την επομένη στα Τρίκαλα».
Το πρωινό της 2ας Φεβρουαρίου ήταν ένα ζεστό ηλιόλουστο χειμωνιάτικο πρωινό,ενώ τα Τρίκαλα έσφυζαν από ζωή,αφού τούτη η μέρα ήταν ημέρα του παζαριού και πολλοί αγρότες είχαν μαζευτεί στην πόλη.Οι εργάτες του Εργατικού Κέντρου μοίρασαν από νωρίς το πρωί προκηρύξεις στους χωρικούς,με αιτήματα την απαλλοτρίωση των κτημάτων, κατά του πολέμου και κατά της ακρίβειας.Κατά τις δύο το μεσημέρι,οι εργάτες βγήκαν από το Εργατικό Κέντρο κρατώντας μαύρες σημαίες και λάβαρα με συνθήματα.Οι αγρότες ενώθηκαν μαζί τους και τους μίλησε ο κουρέας Σταύρος Καραγκούνης.Υστερα όλοι μαζί βάδισαν προς τη Νομαρχία,με σκοπό να επιδώσουν ψήφισμα στον νομάρχη Πανόπουλο.Εκείνο το ψήφισμα έλεγε:
«Σύμπας εργατοαγροτικός λαός Τρικάλων και περιχώρων κατόπιν προσκλήσεως διά προκηρύξεων υπό Κεντρικής Ενώσεως Πολεμιστών Τρικάλων,εξηγούσας καταδίωξιν συναδέλφων Καστρακιωτών καταλαβόντας μοναστηριακά, συνελθόντες εις πάνδημον συναγερμόν ακούσαντες λόγους ρητόρων εξηγούντας καταδιώξεις εργατοαγροτών,αξιοί:
1) Αμεσον ανάκλησιν σταλέντος Καστράκιον στρατού,
2) Αμεσον απόλυσιν ηγετών εργατοαγροτικής τάξεως και δη γραμματέα Κεντρικής Ενώσεως “Μέλλον”,σιδηροδρομικών Καρβούνην
3) Επαναφοράν εξορίστων άμεσον
4) Αμεσον απαλλοτρίωσιν μοναστηριακών κτημάτων,τσιφλικίων,αυτοκαλλιεργουμένων,χωρίς αποζημίωσιν εις ακτήμονας εφέδρους και παροχήν γεωργικών εργαλείων,σπόρου,λιπασμάτων
5) Τη μη εφαρμογήν νέου δασμολογίου πλήττοντος λαϊκάς τάξεις
6) Αμεσον διάλυσιν φασιστικών οργανώσεων και καταδίωξιν οργανωτών
7) Καταδίκη εις θάνατον καταχραστών σακαράκιδων λαϊκού ιδρώτος
8) Πλήρη ελευθερίαν συνελεύσεων και συγκεντρώσεων.
9) Καταβολήν φόρου εκ πολέμου ευκόλως πλουτίσαντας.
10) Επίσης Κυβέρνησις παύσει προπαρασκευήν πολέμου καθόσον εφαρμόσωμεν σύνθημα πόλεμος κατά πολέμου.
Επιτροπή Λαού».
Κατευθυνόμενη προς τη Νομαρχία,η πορεία πέρασε από τις δυο γέφυρες,την Κεντρική και της Μαρούγκενας,τις οποίες φρουρούσαν δυνάμεις Χωροφυλακής βοηθούμενες και από φύλακες φυλακών και αγροφύλακες. «Μπροστά σ’ αυτές τις γέφυρες – γράφει ο Βραχνιάρης - για να σπάσει η ζώνη της Χωροφυλακής,δόθηκε μια πραγματική μάχη που κράτησε κάμποση ώρα,αλλά,τελικά,η ορμητικότητα των διαδηλωτών ήταν τόση μεγάλη, ώστε έσπασε τη ζώνη των χωροφυλάκων». Ετσι η λαοθάλασσα ξεχύθηκε στο δρόμο που οδηγούσε στη Νομαρχία.
Φτάνοντας στη Νομαρχία,οι εργάτες και οι αγρότες ζήτησαν να βγει ο νομάρχης να του μιλήσουν.Αυτός αρνήθηκε και κάλεσε το στρατό.Εφτασε ο διοικητής του Συντάγματος Χρ. Καβράκος με 100 στρατιώτες.Μερικοί από αυτούς αρνήθηκαν να εκτελέσουν τις διαταγές του Καβράκου.Αρχισε η σύγκρουση με τους διαδηλωτές με αποτέλεσμα να σκοτωθούν έξι και να τραυματιστούν πολλοί,από τους διαδηλωτές εργάτες και αγρότες.Εγιναν επίσης πολλές συλλήψεις.Από τους πρώτους νεκρούς ο Μιχ. Ράδος,εργάτης ξυλουργός,πατέρας του ταμία του Εργατικού Κέντρου,ο Γιώργος Ντάλλας,καρεκλάς,ο Νικ. Νταβάρας καπνεργάτης,ο Νικ Σταφίκος, εργάτης.Σκοτώθηκαν επίσης οι αγρότες Κων. Βουτσελάς απ’ τον Πυργετό,Δημ. Κούτρας απ’ τις Καρυές.Οι τραυματισμένοι είναι πολύ περισσότεροι.Σοβαρά τραυματισμένος στο μάτι (με σφαίρες πιστολιού Μπράουνιγκ) είναι ο Χρήστος Μπρέντας,αγρότης από το Μισδάνι,ο Γ. Πράσσας,σοφέρ από τη Λάρισα (επιπόλαια τραυματισμένος από σφαίρα Μπράουνιγκ),ο Γεώργ. Αντωνόπουλος, αγρότης απ’ το Φλαμούλι,ο Απ. Τσιτσάβας,αγρότης από την Μπάγια και άλλοι.Μετά τα γεγονότα άρχισαν δικαστικές διώξεις.Ετσι στις 31 Μαρτίου του 1925 άρχισε η εκδίκαση της υπόθεσης στο στρατοδικείο της Λάρισας με αποτέλεσμα από τους 27 κατηγορούμενους να καταδικαστούν 13,από 8 χρόνια ειρκτή έως ένα χρόνο φυλακή.Συνολικά,το δικαστήριο επέβαλε 62 χρόνια φυλακή και οι βαρύτερα καταδικασμένοι μεταφέρθηκαν στις φυλακές της Κέρκυρας,για να αμνηστευτούν,σε λίγο,μετά την ανατροπή του Παγκάλου.
Οι αγώνες εκείνοι δεν πήγαν χαμένοι.
Οι αγώνες αυτοί υποχρέωσαν την κυβέρνηση,που φοβήθηκε την επέκτασή τους και στην υπόλοιπη Ελλάδα,να προβεί σε παραχωρήσεις,όπως ήταν η τροποποίηση της νομοθεσίας για τις απαλλοτριώσεις των τσιφλικιών,η επιτάχυνση της διαδικασίας αποκατάστασης των ακτημόνων,η θέσπιση της μεικτής γεωργοκτηματικής αποκατάστασης κ.ά.
Οτύπος της εποχής ασχολείται εκτενώς με τα γεγονότα.
Η εφημερίδα «Θάρρος» των Τρικάλων,που εξέφραζε τις θέσεις των κυρίαρχων κύκλων της εποχής, έγραφε στο φύλλο της 3ης Φεβρουαρίου: «Τραχύ κομμουνιστικό κίνημα μετέβαλε την πόλιν εις πεδίον μάχης.6 νεκροί και πλείστοι τραυματίαι» και στο φύλλο της 4ης Φλεβάρη 1925: «Μετά τα θλιβερά γεγονότα εξακριβούται ότι το κίνημα είχε κομμουνιστικόν και ανατρεπτικόν χαρακτήραν. Εκ των γενομένων προανακρίσεων διαπιστούται ότι το κίνημα ήτο προσχεδιασμένον.Λειτουργούσε ενταύθα επιτροπή της ΤΣΕΚΑ (σ.σ. εννοεί προφανώς την πολιτική αστυνομία που ιδρύθηκε το 1917 ύστερα από πρόταση του Λένιν),η οποία το είχε αποφασίσει».
Στον αντίποδα ο «Ριζοσπάστης» της εποχής κάνει λόγο για «αιματωμένο αρραβώνα του εργάτη και του χωρικού».Στο φύλλο της 3 Φεβρουαρίου 1925 διαβάζουμε: «Τηλεγράφημα από την Καρδίτσα:Σήμερον εργάται και αγρόται Τρικάλων θελήσαντες να υποβάλουν Νομάρχην αιτήματα απαλλοτριώσεως τσιφλικιών εδέχθησαν επίθεσιν με πολυβόλα.Οι στρατιώται ηρνήθησαν να πυροβολήσουν τους αδερφούς των.Κατόπιν τούτου εσχηματίσθη λόχος αξιωματικών όστις και έβαλε με όπλα και πολυβόλα κατά του άοπλου πληθυσμού,εξ ων εφονεύθησαν και επληγώθησαν περί τους 25 εργάται και αγρόται.Η εγκληματική αύτη στάσις των αρχών Τρικάλων επροκάλεσε φρίκην εις την κοινωνίαν και έξαψιν πνευμάτων μεταξύ εργατών και αγροτών,ζητούντων εκδίκησιν του αίματος των αδερφών των.Εκτακτος αμαξοστοιχία μετέφερεν νύκτα στρατεύματα εκ Λαρίσης εις Τρίκαλα.Αναμένονται σοβαρά γεγονότα».
Στρατηγός Χρήστος Καβράκος
Ο Χρήστος Καβράκος γεννήθηκε στα Τρίκαλα την 1η Ιανουαρίου 1882.Κατετάγη εθελοντής στο Στράτευμα και εξήλθε από τη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πεζικού.Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στη Μικρασιατική εκστρατεία ως διοικητής του 1ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος και ως Επιτελάρχης της Ιης Μεραρχίας. Κατόπιν διετέλεσε διοικητής του 4ου Συντάγματος Πεζικού Λάρισας (1924),του 5ου Συντάγματος Τρικάλων (1924-1933),διευθυντής του 1ου γραφείου του Γ.Ε.Σ.,υπαρχηγός του Γ.Ε.Σ.(1935-1936),Φρούραρχος Αθηνών (1936),διοικητής ΧΙ Μεραρχίας (1938-1940) και Στρατιωτικός διοικητής Αθηνών το 1941.Το 1942 αποστρατεύθηκε λόγω ορίου ηλικίας,προαχθείς σε Αντιστράτηγο.Για τη πολεμική του δράση ο Χ. Καβράκος τιμήθηκε με:
1. Μετάλλιο Ελληνοτουρκικοί πολέμου (1914)
2. Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος (1915)
3. Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξεως (1919)
4. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας (1919)
5. Αγγλικός Πολεμικός Σταυρός (1921)
6. Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α΄ (1922)
7. Αριστείο Ανδρείας με αργυρό αστέρα (1922)
8. Διασυμμαχικό Μετάλλιο Νίκης (1922)
9. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Γ΄ τάξεως (1935)
10.Παράσημο του Β΄ Τάγματος Γεωργίου Α΄ (1936)
Ο Καβράκος εθεωρείτο πολύ αυστηρός,αλλά και πολύ δίκαιος.Τιμωρούσε ακόμα και Αξιωματικούς,αν διαπίστωνε ότι κακομεταχειρίζονταν στρατιώτες.Διοίκησε επί 9 χρόνια το 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα που είχε μετατραπεί σε πειθαρχική (σωφρονιστική) μονάδα,στην οποία υπηρετούσαν τη θητεία τους κληρωτοί με βεβαρημένο ποινικό μητρώο, καθώς και απείθαρχοι στρατιώτες άλλων μονάδων.Στο Στρατόπεδο που στεγαζόταν το 5ο Σ. Π. έγινε εκτεταμένη δενδροφύτευση,μεγάλος κήπος με πολλές καλλιέργειες και χτίστηκε πρότυπο γυμναστήριο Β΄ τάξης,το μοναδικό σε στρατιωτική μονάδα.Στις 27 Απριλίου 1941 ως Στρατιωτικός Διοικητής Αθηνών,παρέδωσε στους Γερμανούς τη κατακτηθείσα πόλη,αφού δεν υπήρχε κάποιος εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης,διότι όλοι είχαν μεταβεί στη Κρήτη. Κατά τη περίοδο των «Δεκεμβριανών» συνελήφθη από την Ο.Π.Λ.Α. και μετά από πολλά βασανιστήρια,εκτελέστηκε (κατακρεουργήθηκε) στον Υμηττό στις 8 Δεκεμβρίου 1944.
Στις 19 Μαρτίου 1975 το Στρατόπεδο που στεγαζόταν το 5ο Σύνταγμα Πεζικού και μεταστεγάστηκε η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών,μετονομάστηκε σε Στρατόπεδο «Στρατηγού Χρήστου Καβράκου».
 |
 |