"Η παρουσία των Εβραίων στα Τρίκαλα αναφέρεται σε ιστορικές πηγές της βυζαντινής περιόδου. Η σημαντική αύξηση του πληθυσμού τους σημειώθηκε με την εγκατάσταση Ισπανοεβραίων, το 1492, ενώ αργότερα προστέθηκαν σε αυτούς μετανάστες από τη Βαλόνα της Πορτογαλίας, καθώς και από τη Σικελία".Αυτά αναφέρονται σε έκδοση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου με τη συνδρομή της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς για την εβραϊκή κοινότητα των Τρικάλων.Το trikala-city.blogspot.com παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για την κοινότητα των Τρικάλων,όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται πως και τα Τρικαλινά χωριά έδωσαν πρόθυμα καταφύγιο στους κατατρεγμένους Εβραίους της περιοχής.Έναν αριθμό Εβραίων,αναφέρεται στην ίδια έκδοση,μετέφεραν και οι Τούρκοι, όταν επέστρεψαν από την εκστρατεία τους στην Ουγγαρία το 1545 και τους εγκατέστησαν στα Τρίκαλα και σε άλλες ελληνικές πόλεις.Οι ντόπιοι Εβραίοι διατήρησαν το ρωμανιώτικο χαρακτήρα της Κοινότητας και οι ιστορικοί αναφέρονται συχνά στην εβραϊκή συνοικία με τις Συναγωγές της.
Κατά την πυρκαγιά της πόλης στις 11.7.1749 η εβραϊκή συνοικία και οι συναγωγές υπέστησαν μεγάλες ζημιές.To 1873 η κοινότητα αριθμούσε 400 μέλη.Η πόλη απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 23.8.1881.Η απογραφή του 1907 κατέγραψε 110 εβραϊκές οικογένειες,265 άνδρες και 294 γυναίκες.Κατά περιόδους σημειώθηκαν αυξομειώσεις στον αριθμό του εβραϊκού πληθυσμού.
Οι εφημερίδες της εποχής συχνά αναφέρονται,τονίζεται στην έκδοση,στη συμβολή των Εβραίων για την οικονομική, κοινο/νική και πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης,ενώ σημειώνουν επίσης την ειρηνική συμβίωση με τους συμπολίτες τους.Μέσα στην παλιά εβραϊκή συνοικία υπήρχαν οι συναγωγές των Ρωμανιωτών,Σεφαραδίμ και Εσκεναζίμ.Η κάθε μία διατηρούσε την αυτονομία της και τις ιδιαίτερες θρησκευτικές παραδόσεις της καταγωγής των πιστών της.Η μεγάλη συναγωγή «Καλ Καντός Γιεβανίμ»,της οδού Αθαν. Διάκου,κατεδαφίστηκε λόγω παλαιότητας το 1930 και στη θέση της ανοικοδομήθηκε καινούργια.Οι Γερμανοί την λεηλάτησαν και την μετέτρεψαν σε στάβλο.Επισκευάστηκε μετά τον πόλεμο,αλλά υπέστη σοβαρές ζημιές από τους σεισμούς το 1954.Επισκευάστηκε ξανά,εγκαινιάσθηκε στις 16.6.1957 και λειτουργεί μέχρι σήμερα.Η μικρότερη λιθόκτιστη Συναγωγή της οδού Κονδύλη υπέστη σοβαρές ζημιές τόσο κατά τη Γερμανική Κατοχή όσο και κατά τους σεισμούς του 1954.Από το 1913 λειτουργούσε στα Τρίκαλα εβραϊκό σχολείο με 70 μαθητές.Η λειτουργία του συνεχίστηκε μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια,οπότε διακόπηκε.Οι Εβραίοι των Τρικάλων,επισημαίνεται ακόμα στην ίδια έκδοση,ασχολούνταν από το 16ο αιώνα με την παραγωγή μάλλινων,βαμβακερών,μεταξωτών και λινών υφασμάτων.Για μακρύ χρονικό διάστημα διατήρησαν το «μονοπώλιο» του κρασιού,ενώ τα μεταγενέστερα χρόνια και μέχρι πρόσφατα ασχολήθηκαν με το εμπόριο,τη βιοτεχνία και με διάφορα άλλα επαγγέλματα.Μερικοί από αυτούς αναδείχθηκαν στον επαγγελματικό στίβο και διακρίθηκαν ως μεγαλέμποροι,τραπεζίτες,αργυραμοιβοί.Ήταν άνθρωποι ευσεβείς και τηρούσαν την αργία του Σαββάτου.
Η φιλανθρωπική τους δράση δεν περιοριζόταν στο χώρο της εβραϊκής κοινότητας,αλλά επεκτεινόταν και στην ίδια την πόλη,την οποία ενίσχυαν με δωρεές τους για την ίδρυση Νοσοκομείου, Γυμναστηρίου και την προικοδότηση απόρων κοριτσιών.Με το ξέσπασμα του Β' παγκοσμίου πολέμου η Ισραηλιτική κοινότητα των Τρικάλων αριθμούσε 520 άτομα.Στις 24 Μαρτίου 1944 στα Τρίκαλα,όπως και στις άλλες θεσσαλικές πόλεις,τα γερμανικά στρατεύματα εξαπέλυσαν πογκρόμ κατά των Εβραίων.Πριν ακόμα χαράξει η αυγή εκείνης της ημέρας,ολόκληρη η περιοχή,όπου βρίσκονταν τα σπίτια των μελών της εβραϊκής κοινότητας,γνωστή με το όνομα «Εβραϊκά», αποκλείστηκε σε όλη της την έκταση από ισχυρές γερμανικές δυνάμεις.Όλοι οι δρόμοι που οδηγούν σε αυτήν -η Γ. Κονδύλη,η Πλούτωνος,η Γ. Καραϊσκάκη,η Σωκράτους,η Αθανασίου Διάκου- καθώς και όλες οι άλλες προσβάσεις είχαν κλειστεί και σε κάθε γωνιά είχαν στηθεί πρόχειρα πολυβολεία.Οι Γερμανοί έβγαζαν από τα σπίτια όσους Εβραίους έβρισκαν και τους επιβίβαζαν σε κλούβες,που βρίσκονταν σταθμευμένες σε διάφορα σημεία.Λίγοι,ευτυχώς,υπογραμμίζει η έκδοση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου,ήταν οι Εβραίοι που συνελήφθησαν.Οι περισσότεροι είχαν φύγει από την πόλη,άλλοι κρύβονταν στα γύρω χωριά ντυμένοι χωριάτες και άλλοι, ενταγμένοι στις ανταρτικές ομάδες,είχαν καταφύγει στο βουνό.Ανάμεσα σε αυτούς που συνελήφθησαν ήταν και αρκετοί,οι οποίοι είχαν φύγει παλιότερα,αλλά ξαναγύρισαν έχοντας πιστέψει ότι δεν θα τους ενοχλούσαν οι Γερμανοί. Καθώς έβλεπαν να πλησιάζει το τέλος της Κατοχής θεώρησαν πως τελικά δεν θα γινόταν το άγριο εκείνο πογκρόμ.Όμως τα γεγονότα εξελίχθηκαν εντελώς διαφορετικά με συνέπεια τον σχεδόν ολοκληρωτικό αφανισμό τους στα γερμανικά στρατόπεδα.Η κοινότητα έχασε κατά το Ολοκαύτωμα το 31% του πληθυσμού της.Μετά τον πόλεμο επέστρεψαν στην πόλη 10 επιζήσαντες των στρατοπέδων.