Ο νομός Τρικάλων είναι προικισμένος με μικρά και μεγάλα,διάφορα γεφύρια,ενώ στην εξέλιξη της τεχνολογίας ήρθαν να προστεθούν μεταπολεμικά και οι στρατιωτικές μπέλεϊ,που τις συναντάμε σήμερα στον ορεινό όγκο της Πίνδου.
Για τα σιδερένια γεφύρια του νομού Τρικάλων,ειδική αναφορά κάνει,μέσα από στοιχεία πολυετούς εργασίας,ο ερευνητής και συγγραφέας,Νεκτάριος Κατσόγιαννος,σε έκδοση που κυκλοφόρησε,με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος "Λέων. Κ. Μακρή-Ιατρού".
Στη Θεσσαλία,σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ερευνητής,οι πρώτες σιδερένιες γέφυρες έγιναν λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση (1881),με την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου,στη δεκαετία του 1880-1890.Από τις οδικές, πρώτη είναι η κεντρική της πόλης των Τρικάλων με χρόνο κατασκευής στα μέσα,περίπου, της δεκαετίας του 1880-1890.Σήμερα, έχουν αντικατασταθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Τέτοιου είδους γέφυρες,από χάλυβα,χάρη στην ελαστικότητα που έχει το υλικό αυτό,μπορούσαν να δεχθούν και τάσεις εφελκυσμού,πράγμα που ο χυτοσίδηρος δεν το είχε.Βάσει των πολύτιμων αυτών ιδιοτήτων του νέου υλικού,άρχισαν να κατασκευάζονται μεγάλοι σιδερένιοι δοκοί,δυνάμενοι να δεχθούν κάμψη και να χρησιμοποιηθούν επομένως ως δοκοί γεφυρών.
Τέτοια είναι η σιδηροδρομική γέφυρα του Αχλαδόκαμπου,μήκους 252 μ., στην οδό Κορίνθου-Τρίπολης, καθώς επίσης και η σιδηροδρομική γέφυρα του Ασωπού,μήκους 80μ.,στη γραμμή Πειραιά-Λάρισας.
Τον γεωγραφικό περίπατο στην περιοχή των Τρικάλων,ο ερευνητής τον ξεκινά με τις σιδηροδρομικές γέφυρες,οι οποίες κατασκευάσθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1880-1890.Την πρώτη μικρή γέφυρα,μετά τα όρια του νομού της Καρδίτσας,την συναντούμε νότια των Μεγ. Καλυβιών,εκεί όπου βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου.Αυτή γεφυρώνει το ρέμα (κανάλι) Κοτά,που έχει αφετηρία την περιοχή της Λαζαρίνας.Από αυτή σώζονται μόνο οι σιδηροδοκοί του καταστρώματος.
Παραπλήσια και πιο ψηλά κατασκευάσθηκε μια νέα τσιμεντένια,μήκους 32 μ. και πλάτους 6 μ. Μια δεύτερη,πολύ πιο μικρή,η οποία και αυτή είναι καινούρια,βρίσκεται δυτικά των Μεγ. Καλυβιών,περίπου ένα χιλιόμετρο από τη διασταύρωση του δρόμου Μεγ. Καλυβιών-Λαζαρίνας. Αυτή γεφυρώνει το μικρό ρέμα Ξυλάκι,που έχει αφετηρία τις περιοχές της Μουργιάς και των Γόμφων.
Αφήνοντας πίσω τα δυο μικρά γεφύρια,θα συναντήσουμε,έπειτα από απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων,τη μεγαλύτερη σε μήκος σιδηροδρομική γέφυρα του νομού Τρικάλων.Είναι αυτή του Δροσερού (Στεφανοσαίοι),η οποία γεφυρώνει τον Πηνειό ποταμό και το μήκος της ξεπερνά τα 1ΟΟ μ. Η σημερινή εικόνα της άλλοτε πανέμορφης γέφυρας,που είναι γνωστή στους περισσότερους από παλιά καρτ-ποστάλ και ταξίδια στην Αθήνα,είναι αποκαρδιωτική,σύμφωνα με τον ερευνητή.
Αφήνοντας πίσω,με θλίψη,το σκουριασμένο σκελετό της άλλοτε πανέμορφης γέφυρας του Δροσερού και με οδηγό τις ράγες,συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας προς τα Τρίκαλα.Στα περίπου 600μ. συναντάμε τη μικρή γέφυρα του Κουμέρκη,μήκους 21,50 μ.,η οποία, μετά την κατασκευή της νέας,μετατράπηκε σε οδογέφυρα.
Μετά τον Κουμέρκη και τη διασταύρωση με τον περιφερειακό δρόμο,η σιδηροδρομική γραμμή μπαίνει στο οικιστικό περιβάλλον της Αγίας Μονής και του Φλαμουλίου.Στο ύψος του σημερινού δημοτικού γκαράζ θα συναντήσουμε την εξίσου μικρή γέφυρα του Αγιαμονιώτη,μήκους 22,50 μ.,η οποία έχει μετατραπεί, επίσης, σε οδική γέφυρα.Στον παραπάνω χώρο,ως μόνο γνώριμο σημάδι παραμένουν τα δύο σιδερένια στηθαία της παλιάς γέφυρας,όπως και στον Κουμέρκη.Παλιές φωτογραφίες μας δίνουν την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τη μεγάλη αλλαγή του περιβάλλοντος,ειδικά του χώρου που είναι ανατολικά του ναού της Ζωοδόχου Πηγής και του γεφυριού.
Αφήνοντας πίσω τον ανακαινισμένο σιδηροδρομικό σταθμό της Καλαμπάκας και ακολουθώντας τα χνάρια της άλλοτε υπό κατασκευή γραμμής Καλαμπάκας-Κοζάης-Βέροιας,θα συναντήσουμε την πρώτη,μετά την Καλαμπάκα,γέφυρα στον ποταμό Ίωνα.Το έργο της γραμμής αυτής ξεκίνησε την άνοιξη του 1927 και σταμάτησε το 1929 με το μεγάλο οικονομικό κραχ.Η γέφυρα αυτή ήταν,εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η οδική Καλαμπάκας-Ιωαννίνων.
Στην πορεία προς Οξύνεια, θα συναντήσουμε στην τοποθεσία 18 στον "Τρανοπόταμο",την παλιά σιδηροδρομική γέφυρα.Το μήκος της είναι 32 μέτρα και το πλάτος της 5 μέτρα,φέρουσα εσωτερικά στα άκρα πεζοδρόμια,πλάτους 0,70 μέτρα.Και εδώ, σύμφωνα με τον ερευνητή, είναι εμφανής η φθορά.
Μετά τη γέφυρα και αφού προσπεράσουμε τον ερειπωμένο σταθμό της Οξύνειας,αντικρίζουμε ανατολικά έξι εγκαταλειμμένα τεράστια βάθρα μιας κελαδογέφυρας,όπου θα κατασκευαζόταν μια σιδηροδρομική γέφυρα.Προβάλλουν,όπως γράφει ο κ. Κατσόγιαννος,σαν απολιθωμένοι γίγαντες στο ομαλό τοπίο των Χασίων,απομεινάρια μιας άλλης τεχνολογικής εποχής.
Για τα σιδερένια γεφύρια του νομού Τρικάλων,ειδική αναφορά κάνει,μέσα από στοιχεία πολυετούς εργασίας,ο ερευνητής και συγγραφέας,Νεκτάριος Κατσόγιαννος,σε έκδοση που κυκλοφόρησε,με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος "Λέων. Κ. Μακρή-Ιατρού".
Στη Θεσσαλία,σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ερευνητής,οι πρώτες σιδερένιες γέφυρες έγιναν λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση (1881),με την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου,στη δεκαετία του 1880-1890.Από τις οδικές, πρώτη είναι η κεντρική της πόλης των Τρικάλων με χρόνο κατασκευής στα μέσα,περίπου, της δεκαετίας του 1880-1890.Σήμερα, έχουν αντικατασταθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Τέτοιου είδους γέφυρες,από χάλυβα,χάρη στην ελαστικότητα που έχει το υλικό αυτό,μπορούσαν να δεχθούν και τάσεις εφελκυσμού,πράγμα που ο χυτοσίδηρος δεν το είχε.Βάσει των πολύτιμων αυτών ιδιοτήτων του νέου υλικού,άρχισαν να κατασκευάζονται μεγάλοι σιδερένιοι δοκοί,δυνάμενοι να δεχθούν κάμψη και να χρησιμοποιηθούν επομένως ως δοκοί γεφυρών.
Τέτοια είναι η σιδηροδρομική γέφυρα του Αχλαδόκαμπου,μήκους 252 μ., στην οδό Κορίνθου-Τρίπολης, καθώς επίσης και η σιδηροδρομική γέφυρα του Ασωπού,μήκους 80μ.,στη γραμμή Πειραιά-Λάρισας.
 |
| Μεσοχώρα |
Παραπλήσια και πιο ψηλά κατασκευάσθηκε μια νέα τσιμεντένια,μήκους 32 μ. και πλάτους 6 μ. Μια δεύτερη,πολύ πιο μικρή,η οποία και αυτή είναι καινούρια,βρίσκεται δυτικά των Μεγ. Καλυβιών,περίπου ένα χιλιόμετρο από τη διασταύρωση του δρόμου Μεγ. Καλυβιών-Λαζαρίνας. Αυτή γεφυρώνει το μικρό ρέμα Ξυλάκι,που έχει αφετηρία τις περιοχές της Μουργιάς και των Γόμφων.
Αφήνοντας πίσω τα δυο μικρά γεφύρια,θα συναντήσουμε,έπειτα από απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων,τη μεγαλύτερη σε μήκος σιδηροδρομική γέφυρα του νομού Τρικάλων.Είναι αυτή του Δροσερού (Στεφανοσαίοι),η οποία γεφυρώνει τον Πηνειό ποταμό και το μήκος της ξεπερνά τα 1ΟΟ μ. Η σημερινή εικόνα της άλλοτε πανέμορφης γέφυρας,που είναι γνωστή στους περισσότερους από παλιά καρτ-ποστάλ και ταξίδια στην Αθήνα,είναι αποκαρδιωτική,σύμφωνα με τον ερευνητή.
Αφήνοντας πίσω,με θλίψη,το σκουριασμένο σκελετό της άλλοτε πανέμορφης γέφυρας του Δροσερού και με οδηγό τις ράγες,συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας προς τα Τρίκαλα.Στα περίπου 600μ. συναντάμε τη μικρή γέφυρα του Κουμέρκη,μήκους 21,50 μ.,η οποία, μετά την κατασκευή της νέας,μετατράπηκε σε οδογέφυρα.
 |
| Αγία Μονή |
Αφήνοντας πίσω τον ανακαινισμένο σιδηροδρομικό σταθμό της Καλαμπάκας και ακολουθώντας τα χνάρια της άλλοτε υπό κατασκευή γραμμής Καλαμπάκας-Κοζάης-Βέροιας,θα συναντήσουμε την πρώτη,μετά την Καλαμπάκα,γέφυρα στον ποταμό Ίωνα.Το έργο της γραμμής αυτής ξεκίνησε την άνοιξη του 1927 και σταμάτησε το 1929 με το μεγάλο οικονομικό κραχ.Η γέφυρα αυτή ήταν,εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η οδική Καλαμπάκας-Ιωαννίνων.
Στην πορεία προς Οξύνεια, θα συναντήσουμε στην τοποθεσία 18 στον "Τρανοπόταμο",την παλιά σιδηροδρομική γέφυρα.Το μήκος της είναι 32 μέτρα και το πλάτος της 5 μέτρα,φέρουσα εσωτερικά στα άκρα πεζοδρόμια,πλάτους 0,70 μέτρα.Και εδώ, σύμφωνα με τον ερευνητή, είναι εμφανής η φθορά.
Μετά τη γέφυρα και αφού προσπεράσουμε τον ερειπωμένο σταθμό της Οξύνειας,αντικρίζουμε ανατολικά έξι εγκαταλειμμένα τεράστια βάθρα μιας κελαδογέφυρας,όπου θα κατασκευαζόταν μια σιδηροδρομική γέφυρα.Προβάλλουν,όπως γράφει ο κ. Κατσόγιαννος,σαν απολιθωμένοι γίγαντες στο ομαλό τοπίο των Χασίων,απομεινάρια μιας άλλης τεχνολογικής εποχής.