Επί εποχής Αλή Πασα υπήρχαν 119 τσιφλίκια στα Τρίκαλα.Τα τσιφλίκια αποτελούσαν την πιο σημαντική πηγή πλούτου του Αλή Πασά.Ο ίδιος μαζί με τους γιούς του απέκτησε εκατοντάδες τσιφλίκια.Σχεδόν όλα τα τσιφλίκια αυτά ωστόσο,αποκτήθηκαν με παράνομα μέσα και κάποιες φορές με εκφοβισμό ή αρπαγές.
Από αυτά 16 τσιφλίκια ανήκουν στον Αλή Πασά,96 τσιφλίκια ανήκουν στον Βελή Πασά,7 τσιφλίκια στο Μουχτάρ Πασά και 8 τσιφλίκια στον Ιζζέτ Μπέη,ενώ άλλα 19 τσιφλίκια ανήκουν επίσης στον Αλή και στον Βελή Πασά.
Στην περιοχή των Τρικάλων καταγράφονται επίσημα:
α) 9 τσιφλίκια στον καζά των Τρικάλων συνολικής έκτασης 20.050 στρεμμάτων διοικούνταν από τον κετχουντά των τσιφλικιών του Αλή,Αντάς.
Κάτοικοι καταγράφηκαν 308 άτομα,210 έκτακτοι εργάτες και 70 άλλοι διαφόρων καθηκόντων. Και σε αυτά τα τσιφλίκια,μαζί με το 1/3 της παραγωγής,εισπράττονταν 5 γρόσια για κάθε στρέμμα αμπελιού απο τα 12 συνολικά,δέκα μούρα από κάθε δέντρο μουριάς,ενοίκια και ετήσια ποσά από τους έκτακτους εργάτες.Επιπλέον,λιβάδια,αχυρώνες,χειμαδιά,καταστήματα κτλ που βρίσκονταν στα τσιφλίκια διατίθεντο προς ενοικίαση.Τα αμπέλια,τα αγροτικά εργαλεία και τα ζώα ανήκαν στους ραγιάδες.Δε συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό άθροισμα ένα τσιφλίκι αφού δεν είναι γνωστή η έκτασή του.
β) 53 τσιφλίκια στα Τρίκαλα συνολικής έκτασης 77.330 στρ. διοικούνταν από τον κετχουντά των τσιφλικιών του Αλή.Σ' αυτά καταγράφονται 1.151 αγρότες,140 έκτακτοι εργάτες,141 διαφόρων ειδικοτήτων,ενώ η παραγωγή τους έφτανε τους 38.540 οκάδες σιτάρι,5.150 οκάδες κριθάρι,3.310 οκάδες σίκαλη,716 οκάδες βρώμη,30.582 οκάδες καλαμπόκι,380 οκάδες άσπρο κεχρί και 82 οκάδες κεχρί ερζέν.
Στα Τρίκαλα, υπό τον έλεγχο του Αλή βρίσκονταν μαζί με τα τσιφλίκια και 3 χωριά. Εκτιμάται πάντως πως η απόδοσή τους σε χρήματα ξεπερνούσε τα 700.000 γρόσια το χρόνο!
Οι Χριστιανοί διατήρησαν αγαθή ανάμνηση για τη νεαρή γυναίκα του Αλή Πασά,που διατήρησε τη θρησκεία της,προστάτεψε κυνηγημένους,καταπράυνε πολλές φορές την οργή και την ωμότητα του Πασά απέναντι των υπολοίπων Χριστιανών
Στο χωριό έκτισε τον κεντρικό ναό του Αγίου Νικολάου και στο λιθανάγλυφο υπέρθυρο της νότιας πλευράς αναφέρεται ότι ο ναός “ανεκαινίσθη εκ θεμελίων το 1818 δια συνδρομής Βασιλικής αυθεντίσης Βοϊβόντας και των αδελφών αυτής”.Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης οι κάτοικοι για να την ευχαριστήσουν αποτύπωσαν την μορφή της σε λιθανάγλυφο,που έχει εντοιχιστεί στην ανατολική πλευρά του ναού.
Τα εγκαίνια του Αγίου Νικολάου,που είναι σταυροειδής ναός με τρούλο,έγιναν στις 12 Μαϊου του 1818.
O ναός εσωτερικά είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες,που σύμφωνα με την επιγραφή ιστόρησης,αγιογραφήθηκαν από Σαμαριναίους ζωγράφους (1839).
Με την δημιουργία του πρώτου Ελληνικού Κράτους,παρέμεινε για λίγο στο ιδιόκτητο κτήμα της(1830),στη Βοϊβόντα και τελικά εγκαταστάθηκε στην Κατοχή του Αιτωλικού.
Αργότερα και μέχρι την προσάρτηση της Θεσσαλίας η Βοϊβόντα ήταν τσιφλίκι της Βαλιντέ σουλτάνας (μητέρας του σουλτάνου).
Έχοντες εμείς τα αδέλφια Βασιλική,Γεώργιος,Σίμος,Νικόλαος και Ιωάννης Κίτζος κοινήν όλων μας την περιουσίαν και μη δυνηθέντες άχρι τούδε,ένεκα των προλαβουσών ανωμαλιών να προβλέψωμεν εις τας διαφόρους υποθέσεις μας δοσοληψίας και άλλα κοινά συμφέροντά μας, απεφασίσαμεν εκ συμφώνου να επαναλάβωμεν και διευθετύσωμεν αυτάς,αναδεχόμενος εις εξ ημών το τοιούτον βάρος,επ' αυτό τούτο λοιπόν αυτοπροαιρέτως συνεφωνήσαμεν ημείς κυρα-Βασιλική,Σίμος,Νικόλαος και Ιωάννης και διό του παρόντος ιδιαιτέρου Γραμματέως όπερ θέλει έχει την ισχύν και το κύρος,εν παντί τόπω και κριτηρίω εκλέγομεν και αποκαθιστώμεν από την σήμερον κύριον και γενικόν μας επίτροπον τον έτερον αδελφόν μας Καπετάν Γεώργιο όστις και δέχεται ες όλας τας υποθέσεις και προσταγάς ες κινητά και ακίνητα,όπως ενεργεί και διευθύνει τα πάντα,διά τον εαυτόν του και δι' ημών ως ήθελε γνωρίζει προς την κοινήν ωφελείαν συμφερότερον. παραχωρούντες δε ημείς αυτού πλήρη,απεριόριστον εξουσίαν και εξαιρέτως σκοπόν έχοντες ημείς να εκποιήσωμεν ή συναλλάξωμεν τα οποία ες Λάρισαν έχομεν οι αδελφοί Τσιφλίκια,το μεν ες Τρίκαλα λεγόμενον Βοεβόδα το δε ες Θεσσαλίαν λεγόμενον (Γαρδίκι;) καθώς και να λάβωμεν τα όσα χρήματα και άλλα είδη εις ημάς όλους,αδελφών και αδελφής ανήκοντα και κρατούμενα κατά τούτης Υψηλής Πόρτας Σουλτάνον, ως διαλαμβάνει το ανά χείρας μας κατάστιχον, το οποίον επί τούτο ήδη παραδίδομεν εις τον άνωθεν επίτροπόν μας, θέλομεν ωσαύτως και κατά τούτο να έχη την ιδίαν πλήρη και απεριόριστον δύναμιν και εξουσίαν ο αυτός επίτροπος μας κ. Γεώργιος Κίτζος οίον τα μεν δύο άνωθεν Τσιφλίκια να εκποιήση ή ανταλλάξη ή και μέσω αυτών αγοράση άλλα πράγματα καθώς ήθελε ωφελιμότερον,τα δε παρά τον Σουλτάνον χρήματα και είδη να ζητήση και λάβη αύτα εξ ονόματός μας, μετερχόμενος διά τούτο οποιοδήποτε τρόπον ή μέσον και... εισέτι όθεν η χρεία το καλέση. Όθεν κατά συνέπειαν της παραχωρηθείσας εις αυτόν πληρεξουσιότητος δίδεται να παρουσιάζη αναφοράς δέχεται κλπ.
Εν Μεσολογγίω τη
30/6/1830
Βασιλική Κίτζου,Νικόλαος,Σίμος,Γιάννης,Γεώργιος Κίτζος
Από αυτά 16 τσιφλίκια ανήκουν στον Αλή Πασά,96 τσιφλίκια ανήκουν στον Βελή Πασά,7 τσιφλίκια στο Μουχτάρ Πασά και 8 τσιφλίκια στον Ιζζέτ Μπέη,ενώ άλλα 19 τσιφλίκια ανήκουν επίσης στον Αλή και στον Βελή Πασά.
Στην περιοχή των Τρικάλων καταγράφονται επίσημα:
α) 9 τσιφλίκια στον καζά των Τρικάλων συνολικής έκτασης 20.050 στρεμμάτων διοικούνταν από τον κετχουντά των τσιφλικιών του Αλή,Αντάς.
Κάτοικοι καταγράφηκαν 308 άτομα,210 έκτακτοι εργάτες και 70 άλλοι διαφόρων καθηκόντων. Και σε αυτά τα τσιφλίκια,μαζί με το 1/3 της παραγωγής,εισπράττονταν 5 γρόσια για κάθε στρέμμα αμπελιού απο τα 12 συνολικά,δέκα μούρα από κάθε δέντρο μουριάς,ενοίκια και ετήσια ποσά από τους έκτακτους εργάτες.Επιπλέον,λιβάδια,αχυρώνες,χειμαδιά,καταστήματα κτλ που βρίσκονταν στα τσιφλίκια διατίθεντο προς ενοικίαση.Τα αμπέλια,τα αγροτικά εργαλεία και τα ζώα ανήκαν στους ραγιάδες.Δε συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό άθροισμα ένα τσιφλίκι αφού δεν είναι γνωστή η έκτασή του.
β) 53 τσιφλίκια στα Τρίκαλα συνολικής έκτασης 77.330 στρ. διοικούνταν από τον κετχουντά των τσιφλικιών του Αλή.Σ' αυτά καταγράφονται 1.151 αγρότες,140 έκτακτοι εργάτες,141 διαφόρων ειδικοτήτων,ενώ η παραγωγή τους έφτανε τους 38.540 οκάδες σιτάρι,5.150 οκάδες κριθάρι,3.310 οκάδες σίκαλη,716 οκάδες βρώμη,30.582 οκάδες καλαμπόκι,380 οκάδες άσπρο κεχρί και 82 οκάδες κεχρί ερζέν.
Στα Τρίκαλα, υπό τον έλεγχο του Αλή βρίσκονταν μαζί με τα τσιφλίκια και 3 χωριά. Εκτιμάται πάντως πως η απόδοσή τους σε χρήματα ξεπερνούσε τα 700.000 γρόσια το χρόνο!
'Ενα απο τα χωριά που άνηκε στον Αλή Πασά ήταν και η Βοϊβόντα (νυν Βασιλική και ακόμα παλιότερα Παλιοβλάχους-έτσι αναφέρεται στο σιγίλλιο του πατριάρχη Αντωνίου Δ΄(1393) ως όριο της Επισκοπής Σταγών).Η ιστορία του χωριού χάνεται στα βάθη των αιώνων,αλλά η χρονιά-ορόσημο που μας ενδιαφέρει είναι το 1812.Τότε ο αρχαιοελληνικός οικισμός της Θεόπετρας ανακηρύχθηκε ιερός τόπος.Η κυρά Βασιλική έπεισε τον Αλή Πασά να δώσει αυτονομία σ’ αυτό το χωριό μαζί με την Βοϊβόντα για να σταματήσουν οι εφιάλτες που τον βασάνιζαν από τις φοβερές σφαγές των Ελλήνων.Ο Αλή Πασάς την άκουσε και το ανακήρυξε ιερό,με αποτέλεσμα εκεί να βρίσκουν καταφύγιο οι κατατρεγμένοι Έλληνες.
Το χωριό αυτό το πρόσφερε ως δώρο στην Κυρά Βασιλική. Οι Χριστιανοί διατήρησαν αγαθή ανάμνηση για τη νεαρή γυναίκα του Αλή Πασά,που διατήρησε τη θρησκεία της,προστάτεψε κυνηγημένους,καταπράυνε πολλές φορές την οργή και την ωμότητα του Πασά απέναντι των υπολοίπων Χριστιανών
Στο χωριό έκτισε τον κεντρικό ναό του Αγίου Νικολάου και στο λιθανάγλυφο υπέρθυρο της νότιας πλευράς αναφέρεται ότι ο ναός “ανεκαινίσθη εκ θεμελίων το 1818 δια συνδρομής Βασιλικής αυθεντίσης Βοϊβόντας και των αδελφών αυτής”.Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης οι κάτοικοι για να την ευχαριστήσουν αποτύπωσαν την μορφή της σε λιθανάγλυφο,που έχει εντοιχιστεί στην ανατολική πλευρά του ναού.
Τα εγκαίνια του Αγίου Νικολάου,που είναι σταυροειδής ναός με τρούλο,έγιναν στις 12 Μαϊου του 1818.
O ναός εσωτερικά είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες,που σύμφωνα με την επιγραφή ιστόρησης,αγιογραφήθηκαν από Σαμαριναίους ζωγράφους (1839).
Με την δημιουργία του πρώτου Ελληνικού Κράτους,παρέμεινε για λίγο στο ιδιόκτητο κτήμα της(1830),στη Βοϊβόντα και τελικά εγκαταστάθηκε στην Κατοχή του Αιτωλικού.
Αργότερα και μέχρι την προσάρτηση της Θεσσαλίας η Βοϊβόντα ήταν τσιφλίκι της Βαλιντέ σουλτάνας (μητέρας του σουλτάνου).
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου |
η παραχώρηση δικαιώματων της Βοϊβόντας
ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΝΈχοντες εμείς τα αδέλφια Βασιλική,Γεώργιος,Σίμος,Νικόλαος και Ιωάννης Κίτζος κοινήν όλων μας την περιουσίαν και μη δυνηθέντες άχρι τούδε,ένεκα των προλαβουσών ανωμαλιών να προβλέψωμεν εις τας διαφόρους υποθέσεις μας δοσοληψίας και άλλα κοινά συμφέροντά μας, απεφασίσαμεν εκ συμφώνου να επαναλάβωμεν και διευθετύσωμεν αυτάς,αναδεχόμενος εις εξ ημών το τοιούτον βάρος,επ' αυτό τούτο λοιπόν αυτοπροαιρέτως συνεφωνήσαμεν ημείς κυρα-Βασιλική,Σίμος,Νικόλαος και Ιωάννης και διό του παρόντος ιδιαιτέρου Γραμματέως όπερ θέλει έχει την ισχύν και το κύρος,εν παντί τόπω και κριτηρίω εκλέγομεν και αποκαθιστώμεν από την σήμερον κύριον και γενικόν μας επίτροπον τον έτερον αδελφόν μας Καπετάν Γεώργιο όστις και δέχεται ες όλας τας υποθέσεις και προσταγάς ες κινητά και ακίνητα,όπως ενεργεί και διευθύνει τα πάντα,διά τον εαυτόν του και δι' ημών ως ήθελε γνωρίζει προς την κοινήν ωφελείαν συμφερότερον. παραχωρούντες δε ημείς αυτού πλήρη,απεριόριστον εξουσίαν και εξαιρέτως σκοπόν έχοντες ημείς να εκποιήσωμεν ή συναλλάξωμεν τα οποία ες Λάρισαν έχομεν οι αδελφοί Τσιφλίκια,το μεν ες Τρίκαλα λεγόμενον Βοεβόδα το δε ες Θεσσαλίαν λεγόμενον (Γαρδίκι;) καθώς και να λάβωμεν τα όσα χρήματα και άλλα είδη εις ημάς όλους,αδελφών και αδελφής ανήκοντα και κρατούμενα κατά τούτης Υψηλής Πόρτας Σουλτάνον, ως διαλαμβάνει το ανά χείρας μας κατάστιχον, το οποίον επί τούτο ήδη παραδίδομεν εις τον άνωθεν επίτροπόν μας, θέλομεν ωσαύτως και κατά τούτο να έχη την ιδίαν πλήρη και απεριόριστον δύναμιν και εξουσίαν ο αυτός επίτροπος μας κ. Γεώργιος Κίτζος οίον τα μεν δύο άνωθεν Τσιφλίκια να εκποιήση ή ανταλλάξη ή και μέσω αυτών αγοράση άλλα πράγματα καθώς ήθελε ωφελιμότερον,τα δε παρά τον Σουλτάνον χρήματα και είδη να ζητήση και λάβη αύτα εξ ονόματός μας, μετερχόμενος διά τούτο οποιοδήποτε τρόπον ή μέσον και... εισέτι όθεν η χρεία το καλέση. Όθεν κατά συνέπειαν της παραχωρηθείσας εις αυτόν πληρεξουσιότητος δίδεται να παρουσιάζη αναφοράς δέχεται κλπ.
Εν Μεσολογγίω τη
30/6/1830
Βασιλική Κίτζου,Νικόλαος,Σίμος,Γιάννης,Γεώργιος Κίτζος