Ένα φαράγγι στην καρδιά του κάμπου!

Το φαράγγι

Σημαντικές οικολογικές ενότητες όπου κυριαρχούν σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας,περιλαμβάνει ο δήμος Φαρκαδόνας.Ειδικότερα,οικολογικά σημαντική χωρική ενότητα σύμφωνα με τα πορίσματα διάφορων μελετών,η οποία βρίσκεται στην περιοχή του νέου διευρυμένου Δήμου Φαρκαδόνας ή γειτονιάζουν μ’ αυτή,είναι η περιοχή Στενά Καλαμακίου (μέσο υψόμετρο 300μ. – Έκταση 15.000 στρ).Τα στενά Καλαμακίου,όπως αναφέρεται σε μελέτη του Κέντρου Ανάπτυξης Καλαμπάκας–Πύλης Α.Ε. είναι ένα φαράγγι που διασχίζεται από τον ποταμό Πηνειό,με δάσος–στοά υδροχαρούς βλάστησης,ανάμεσα σε γυμνούς λόφους.Η περιοχή έχει επίσης ενδιαφέρουσα γεωμορφολογία και φυσικό τοπίο.Η βλάστηση που παρατηρείται είναι τυπική για οικοσυστήματα αυτού του είδους.Υπάρχουν ακόμη και διάσπαρτα δένδρα ενώ η περιβάλλουσα περιοχή χρησιμοποιείται κυρίως ως βοσκότοπος.Ένα μικρό τμήμα της,αυτό που περιβάλλει τους γύρω λόφους,είναι καλλιέργειες.
Παρόλο που δεν έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά,το φαράγγι αυτό είναι ένα πολύτιμο παραποτάμιο οικοσύστημα.Βρίσκεται στην καρδιά του θεσσαλικού κάμπου,περιοχή έντονα επηρεασμένη από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.Για τον λόγο αυτό,είναι ιδιαίτερης σπουδαιότητας για την αυτοφυή χλωρίδα και άγρια πανίδα,αποτελεί ένα από τα τελευταία καταφύγια της ευρύτερης περιοχής και χρειάζεται προστασία.
Η περιοχή είναι επίσης αξιόλογη λόγω της ύπαρξης σπάνιων ειδών πουλιών και ψαριών.Ειδικότερα,οι γκρεμοί γύρω από το φαράγγι είναι σημαντικοί για σπάνια αρπακτικά πουλιά.Διαθέτει επίσης υψηλό βαθμό ενδημισμού,όσον αφορά τα ψάρια.Υπάρχουν πέντε ενδημικά υποείδη,τέσσερα είδη ενδημικά της Ελλάδας και δύο είδη ενδημικά της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβίας.Τα ενδημικά είδη ψαριών του Πηνειού είναι γενικώς τρωτά ή /και τοπικά κινδυνεύοντα.Ο κίνδυνος ρύπανσης στην περιοχή είναι σχετικά περιορισμένος.
Μια ακόμη οικολογικά σημαντική χωρική ενότητα στην περιοχή του Δήμου Φαρκαδόνας  είναι η περιοχή Αντιχάσια όρη (μέσο υψόμετρο 500μ.–Έκταση 561.360στρ.).Η περιοχή καταλαμβάνει το σύμπλεγμα των ορέων Αντιχάσια.Επίσης η περιοχή του Ζάρκου ανήκει στην προστατευόμενη περιοχή Στενά Καλαμακίου και όρη Ζάρκου.Έχει δασώδεις λόφους και κοιλάδες.Το μητρικό πέτρωμα συνίσταται κυρίως από ασβεστόλιθο και φλύσχη.Η περιοχή χαρακτηρίζεται από μωσαϊκότητα.Οι δασικοί οικότοποι,η δενδρώδης μακκία και η θαμνώδης βλάστηση κατανέμονται σε δασικές περιοχές που η καθεμία βρίσκεται κάτω από διαφορετικό ιδιοκτησιακό καθεστώς.Όσον αφορά τη βλάστηση,υπάρχουν ξηρά πυριτικά λιβάδια,πλατύφυλλα φυλλοβόλα δάση και πολύ υγρά παρόχθια δάση.Πρέπει να σημειωθεί,ότι σε ένα μεγάλο μέρος της περιοχής,που στο παρελθόν καλυπτόταν με δάση βελανιδιάς,η βλάστηση είναι τώρα υποβαθμισμένη και η περιοχή καλύπτεται από ποώδη,ενώ κατά τόπους αποκαλύπτεται το μητρικό πέτρωμα.Η περιοχή χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολύ καλά διατηρημένων δενδρωδών και δασικών οικοτόπων.Σημαντικό γνώρισμα της περιοχής,τόσο από οικολογική όσο και από επιστημονική άποψη,είναι η βιοποικιλότητά της.Ενδεικτικό της βιοποικιλότητας,είναι ο μεγάλος αριθμός ενδημικών και απειλούμενων ειδών που προστατεύονται από τη διεθνή και ελληνική νομοθεσία.Ειδικότερα χαρακτηρίζεται ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Oδηγία 79/409 της Ε.Ε).